یکشنبه, ۱۲ مرداد ۱۴۰۴ / ۰۸:۱۹:۱۵
با وجود هدفمندی یارانه ها و افزایش قیمت نان، همچنان بحث دورریزی و ضایعات قوت قالب جامعه ی ایرانی حل نشده و چه بسا مشکلات بهداشتی چون تولید سم آفلاتوکسین و بحران چرخه ی غذایی را در کشور پدید آورده است.
آذر صبح/ پریا دادوند: افزایش قیمت نان علاوه بر تامین هزینه های پخت و پز، یکی از راهکارهای کهاش ضایعات اعلام شده و هم از این رو نیز از امروز تصمیم افزایش بهای نان در کشور اجرایی شد.
محسن لزومیان رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان نان‌های صنعتی ایران، درخصوص هدفمند شدن یارانه نان گفت: ازچندین سال پیش میزان ضایعات بسیار بالا بود و مشکلات این چنینی در رابطه با نان خشک و ضایعات آن در دولت هم مطرح بود تا اینکه در سال ۸۹-۹۰ با هدفمند شدن یارانه نان قیمت نان به طور واقعی اعلام شد.
وی ادامه داد: همین امر باعث شد تولید کننده ضمن رقابت در جهت تولید محصول باکیفیت تر بربیاید و مصرف کننده هم به دلیل افزایش نرخ نان در خرید و نگهداری آن نهایت دقت را داشته باشند.
لزومیان افزود: لذا در این بازه زمانی میزان ضایعات به شدت کاهش پیدا کرد و جمع آوری و خرید و فروش ضایعات نان مقرون به صرفه نبود.
لزومیان خاطرنشان کرد: از سال ۹۳ به دلیل عدم اعلام نرخ جدید نان و صرفه اقتصادی برای نانوا رقابت از نظر بهبود کیفیت نان تولیدی کاهش یافته و از این رو میزان ضایعات افزایش یافته است.
وی بااشاره افزایش قیمت نان به عنوان یکی از راهکارهای جلوگیری از ضایعات نان یادآور شد: اعلام نرخ جدید برای نان موثرترین راه برای ایجاد کیفیت بالا در تولید و افزایش حساسیت مصرف کنندگان در خرید نان است که نهایتا باعث کاهش میزان ضایعات خواهدشد.
رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان نان‌های صنعتی ایران در ادامه افزود: نمی توان این امر را با اعمال فشار و یا کنترل بر روی شبکه توزیع و فروش نان خشکی ها انجام داد چون هیچ کنترل و نظارتی از جانب هیچ ارگانی روی این شبکه وجود ندارد و کاملا سنتی و غیر بهداشتی است.
تا همین چند سال گذشته، ضایعات نان را می خریدند و به جای آن پول یا نمک مجانی می دادند!
اما این عادت سنتی و دینی قابلیت آن را داشته که به یکی از مهمترین مشکلات پزشکی یعنی افزایش شیوع سرطان هارا دامن بزند.
داستان هم بسیار ساده است. ضایعات جمع آوری شدۀ نان توسط دوره گردها در محل های نامناسب تجمیع شده و بسهولت کپک می زند. این کپک قادر است سم خطرناکی (به نام آفلاتوکسین) تولید کند که پس از تغذیۀ دام ها با این نان های خشک، وارد گوشت و شیر آن ها می شود. طبیعی است از این طریق براحتی راه خود را به چرخه ی غذایی ما باز می کند.
یوسف رمضانی، مدیر نظارت برمواد غذایی و آشامیدنی معاونت غذا و داروی استان اذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار آذر صبح گفت: بیشتر از ۲۰ نوع آفلاتوکسین وجود دارد، اما چهار نوع اصلی آن شامل G1، B2، B1 و G2 بسیار خطرناک و مهم هستند .
وی گفت: آفلاتوکسین‌ها (Aflatoxin) سموم قارچی طبیعی هستند که از گونه‌های قارچ آسپرژیلوس مانند آسپرژیلوس فلاووس(Aspergill flavus)، اسپرژیلوس پارازیتیکوس (A.parasiicus) و آسپرژیلوس نومیوس (A. nomius) منشأ می‌گیرند اگر اینها در یک فراورده و در یک محصول نباشد لزوما افلاتوکسین ایجاد نمی کند.
مدیر نظارت بر مواد غذایی و اشامیدنی خاطرنشان کرد : در دنیا بی نهایت کپک وجود دارد که الزاما افلاتوکسین ایجاد نمی کند بلکه این کپک ها یا قارچها در صورتی می تواند افلاتوکسین ایجاد کند که این چهار گونه قارچ در آن وجود داشته باشد .
وی در خصوص آفلاتوکسین موجود در نان افزود: مقدار آفلاتوکسین موجود در نان خشک در حد مجاز بوده و این مقدار نمی‌تواند مشکلی به معنای سرطان‌زایی برای انسان ایجاد کند.
رمضانی تاکید کرد: در واقع آفلاتوکسین ها، خانواده‌ای از سموم سرطان زا می باشد که توسط برخی از قارچ ها همچون آسپرژیلوس تولید می شوند.
رمضانی با تاکید بر اینکه در استان ما هیچ نان خشکی بدون جداشدن از مواد زاید دیگر مثل سیم، فلز و… بصورت یک جا به مصرف دام و طیور نمی رود گفت: این پروسه تحت نظارت کارشناسان دامپزشکی بوده و ضایعات نان در محل های مناسبی تفکیک می شوند.
رمضانی در خصوص ابراز نگرانی مردم در خصوص وضعیت ناسالم نان و شیر و وجود افلاتوکسین در این فراورده ها ابراز کرد: در استان ما وضعیت از لحاظ سلامت نان ها و شیرهای موجود مناسب است و هیچ مورد و هیچ مشکلی از این نظر وجود ندارد.
وی گفت: کنترل گوشت خام و شیرخام برعهده دامپزشکی است و قبل از مصرف این مواد مورد بررسی قرار می گیرد و اگر مورد خاصی وجود نداشته باشد به مصرف مردم می رسند .
مدیر نظارت برمواد غذایی و آشامیدنی معاونت غذا و داروی استان اذربایجان شرقی خاطرنشان کرد : با اجرای طرح پایش ملی توسط دامپزشکی، فرآورده های غذایی مرتب مورد بررسی قرار می گیرد و به مراجع غذایی کل کشور فرستاده می شود تا مورد رصد قرار گیرد.
رمضانی با اشاره به نگرانی از آلوده شدن محصولات باغی و کشاورزی به سم افلاتوکسین افزود: اصلا هیچ علمی نشان نداده است که از ریشه درختان افلاتوکسین وارد میوه ها می شود و یا از راه پوشش گیاهی افلاتوکسینی وارد مواد خام گیاهی می شود و این اصل و گفته درست نیست و ریشه علمی ندارد .
مدیر نظارت بر مواد غذایی و آشامیدنی خاطرنشان کرد : اگر چه سم آفلاتوکسین ناشی از رشد قارچ است و در همه مواد غذایی مرطوب رشد می‌کند اما دوز این قارچ ها در نان‌های خشک زیاد نیست که بتواند انسان را به سرطان مبتلا کند.
وی در این خصوص گفت: در استان ما موادی که در آن افلاتوکسین وجود دارد، بالاتر از حد مجاز گزارش نشده است.
در همین حال، فتح اله پورعلی، کارشناس تغذیه با تاکید بر اینکه شیوه زندگی و تغذیه به طور کلی در ایجاد بسیاری از بیماری ها درجامعه نقش دارد گفت: وقتی نان کپک می زند سم هایی بنام افلاتوکسین تولید می کند اما این سم علاوه بر نان ممکن است در میوه های خشک و آجیل و… هم دیده شود.
با کاهش ضایعات مواد غذایی، مشکل سوءتغذیه در کشور رفع می شود
این کارشناس تغذیه با تاکید بر اینکه سرطان عوامل متفاوتی دارد افزود: بطور حتم نمی توان گفت که افلاتوکسین ها به تنهایی عامل سرطان هستند بلکه عواملی مانند ژنتیک، دخانیات، تغذیه و… در بوجود آمدن سرطان نقش دارند .
پورعلی در ادامه افزود : اگر این ضایعات مواد غذایی کنترل شود افلاتوکسین ها کاهش می یابند و از بسیاری از بیماری ها جلوگیری می شود زیرا اکثر مواد غذایی ضایعاتی که بوجود می آید افلاتوکسین ایجاد می کند .
وی با اشاره به لزوم کاهش میزان ضایعات مواد غذایی به ویژه نان در کشور یادآور شد: حدود ۳۰ درصد مواد غذایی در ایران به ضایعات بدل می شود که این مقدار می تواند ۱۵میلیون گرسنه را در سال سیر کند!
این کارشناس تغذیه تاکید کرد: اگر معضل ضایعات مواد غذایی کاهش یابد می تواند سوتغذیه را در کشور ریشه کن کند.
