قهقهه ی کودکان و خنده ی زنان و صورت شاد مردان با زلزله ی ۷٫۳ ریشتر آوار شد و ماند ضجه ی کودک و شیون زنان و بهت مردان دیار کرمانشاه که بی هدف بر روی مزارهای گمشده می نشینند و به خاطرات و ساعت های خوشِ باهم بودن، می اندیشند.
به گزارش آذر صبح، این مردم، غم جان باختگانی که حتی در آمار رسمی هم جایی نداشتند و کسی حسابشان نکرد را با حیرت از رسانه ها به تماشا نشستند و فارغ از کدام آمار درست است و کدام آمار غلط، فقط خسته و خاموش در پای گورها آرام داغ دل خود را با قطره اشکی تازه کردند.
چه تلخ بود یکشنبه ی هفته ی گذشته، ۲۱ آبان وقتی همه در کنار هم بر سر یک سفره نشسته بودند و بی خبر از چرت پاره شده ی زمین، با آشنا و فامیل گل می گفتند و گل می شنیدند.
ساعت ۲۱:۴۸ دقیقه شب بود. درست ۱۰ کیلومتر آن طرف تر از “ازگله” شهری واقع در شهرستان ثلاث باباجانی استان کرمانشاه؛ زلزله ای به بزرگی ۷٫۳ ریشتر با عمق ۱۸ کیلومتر از سطح زمین رخ داد.
وسعت این زلزله آن قدر زیاد بود که در استان های مرکزی، آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی، کردستان، بوشهر، خوزستان و کل خاورمیانه؛ کشورهایی چون ترکیه، کویت، عربستان سعودی احساس شد ولی، خسارات و یا تلفات جانی در این استان ها و یا این کشورها نداشت.
باید بگوییم هیچ کس قبل از زلزله تصور نمی کرد که باید صورت خندان روبه رویی را با دست خود به دل زمین بدون خداحافظی بسپارد!
زمین لرزه ای با وسعت ۴۷۹ پس لرزه که فقط تا نیم شب ۲۲ آبان ساعت ۱:۰۰ در “ازگله” ۳۰پس لرزه که ۱۲ تا از آن بالای چهار ریشتر بود، را دستگاه های لرزه نگاری ثبت کردند.
از ۱۴ شهرستان استان کرمانشاه هفت شهرستان خسارت دید که بیشترین خسارت در چهار شهرستان ثلاث بابا جانی ( ازگله)، سرپل ذهاب، جوانرود، قصر شیرین برآورد شد.
جمعیت شهرهای مسیر زمین لرزه
ثلاث باباجانی با جمعیت ۳۵ هزار و ۲۱۵ نفر (فقط شهر ازگله با جمعیت یک هزار و ۵۰۲ هزار نفر)،سرپل ذهاب ۴۵هزار و ۴۸۱ نفر، جوانرود با جمعیت ۵۴ هزار و۳۵۴ نفر و قصر شیرین با جمعیت ۱۸ هزار و ۴۷۳ نفر
جمعیت دارند.
خسارت ها در مناطق زلزله زده
شهرستان ثلاث باباجانی؛ طبق گفته های اکبر اکبری ـ فرماندار شهرستان ثلاث باباجانی اعلام کرد که حدود ۹۰ درصد منازل مسکونی شهرستان ثلاث باباجانی بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد خسارت دیده است و با توجه به ۱۶۱ روستای دارای سکنه در منطقه عنوان کرد که حدود ۷۰ درصد از خانههای روستایی شهرستان ثلاث باباجانی تخریب شدهاند.
شهر ازگله؛ بارانی- شهردار شهر ازگله در مصاحبه ای با خبرگزاری ایسنا گفت که متأسفانه ۸۰ درصد شهر ازگله تخریب شده است.
شهرستان جوانرود؛ آرش لهونی-فرماندار جوانرود در مصاحبه با خبرگزاری تابناک خسارت منازل روستایی این شهرستان را بین ۲۰ تا ۶۰ درصد برآورد کرد.
قصر شیرین؛ کولیوند-رئیس اورژانس کشور در خصوص شهرستان قصر شیرین به خبرگزاری مهر اعلام کرده بود که بیشترین خسارت در قصر شیرین رخ داده است و تا جایی که من اطلاع دارم زمین لرزه با وجود اینکه در تمامی شهرهای کشور احساس شده اما بیشترین خسارات به قصر شیرین وارد شده است!
آمار پزشکی قانونی کشور
طبق آمار پزشکی قانونی آمار رسمی جان باختگان زلزله در کل ۴۳۷ نفر بود که به ترتیب ۳۸۷ نفر سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی ۱۲ نفر و فقط در ازگله ۶ نفر،جوانرود ۳ نفر و در قصر شیرین ۱۶ نفر و بقیه در سایر شهر ها و استان ها با صدور گواهی فوت به صورت رسمی فوت شده اند!
جالب است بدانید که حتی پزشکی قانونی هم در اعلام آمار خود از ابتدای زلزله تا کنون بارها ضد و نقیض هایی داشته که نمونه های آن را در عکس های پایین می توان مشاهده کرد.
آمار ابتدایی؛ کرمانشاه ۱۴ نفر فوتی و قصر شیرین با ۲۸ فوتی
آمار پنج شنبه ۲۵ آبان؛ قصر شیرین ۲۸ فوتی
آخرین آمار پزشک قانونی؛ کرمانشاه ۱نفر و قصر شیرین با ۱۶ نفر جان باخته!
همان طور که در این تصاویر مشاهده می شود، رفته رفته به تعداد جان باختگان زلزله تخفیف ویژه داده می شود!
این در حالی است که، بهنام سعیدی ـ سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور تأکید دارد، آمار جان باختگان و مصدومان زلزله استان کرمانشاه را که از طرف پزشک قانونی و مدیریت بحران اعلام میشود آماری دقیق و موثق دانست!
گواهی فوت
ضرورت صدور گواهی فوت برای همه به تعریف آن بر می گردد، تعریفی که در آن بیان می کند، این گواهی سند معتبری برای ثبت واقعه ی مرگ است و بر اساس وضعیت مرگ تنظیم میشود.
ثبت واقعه ی مرگ از نظر آماری در کشور که اهمیت زیادی در بسیاری از تصمیم گیری ها دارد، در روند تغییرات علل مرگ و میر در طول زمان جهت تنظیم سیاست های بهداشت و درمان و برطرف کردن نارسایی های مراکز درمان با توجه به علل فوت هم موثر و ضروری می نماید.
همچنین گواهی فوت می تواند با ابطال شناسنامه فرد به پیگیری های بعدی و قانونی ارثیه متوفی هم کمک شایانی کند.
تصور کنید اگر شناسنامه ی باطل نشده ی متوفی به دست فرد سود جویی بیفتد! و یا حق ارثیه ی شخص متوفی به شخص واقعی چه از نظر معنوی چه از نظر مادی و چه قانونی نرسد و در حق کسی این میان اجهاف شود چه اتفاقی خواهد افتاد!
در این میان هم کسانی بودند که در اثر زلزله فوت نکردند، یا بر اثر گاز گرفتگی فوت کردند یا خفگی و یا عوامل دیگر که این آمار با صدور گواهی فوت همه مشخص و تفکیک خواهد شد.
برای مثال: مهرداد کرمی- پرستار بیمارستان شهدا سرپل ذهاب، در صحبت های خود به خبرگزاری خبرآنلاین تلخ ترین صحنه از زلزله را این گونه توصیف می کند، نوزادی که لای پتو پیچانده شده بود و به عنوان بالش زیر سر مادر گذاشته شده بود. من پنجههای بچه را دیدم، پرسیدم این چیست؟ گفتند بالش. پتو را باز کردم نوزاد بود که بر اثر خفگی کبود شده بود!
اگر به بحث واقعیت آمار برسیم و یک نگاه دقیق تر به آمار شهرهایی با بیشترین آمار خسارت بیندازیم.
آمار تلفات؛ از رسمی تا واقعیت
ثلاث باباجانی با جمعیت ۳۵ هزار ۲۱۵نفر،طبق آمار پزشکی قانونی ۱۵ کشته داشته است، یعنی چیزی حدود ۲ درصد جان باخته از جمعیت این شهرستان که بنا به گفته ی فرماندار این شهرستان ۹۰ درصد منازل بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد تخریب داشته است و توجه کنیم که زلزله در شب بوده و پس از زلزله ی اصلی هم پس لرزه های بسیاری که بعضی از آنها با شدت بالای چهار ریشتر به وقوع پیوسته!
در شهر ازگله که با ۸۰ درصد تخریب و طبق آمار پزشکی قانونی ۶ کشته داشته است، یعنی چیزی حدود ۱ درصد با ۳۰ پس لرزه تا ساعت ۱:۰۰ بامداد و ۱۲ پس لرزه ی بالای ۴ ریشتر!
شهرستان قصر شیرین هم با بیشترین خسارت اگر تخفیف بدهیم و همانند ثلاث باباجانی محاسبه کنیم باز آمارها نه تنها مطابق نیست بلکه با واقعیت حساب و کتاب عقلی و منطقی بسیار تفاوت دارد و در کل تعداد جان باختگان را از آمارهای رسمی بیشتر نشان می دهد!
بر اساس این گزارش مختصر، سعی کردیم ضرورت مدیریت بحران و ثبت وقایع بخصوص صدور گواهی فوت یا حتی ضرورت دانستن آمار دقیق جان باختگان در یک حادثه با چنین وسعت و عظمت در حد جهانی را عنوان کنیم.
ثبت اطلاعات دقیق و آمار بلایای طبیعی نه تنها باعث براورد دقیق خسارت ها و تقسیم منابع طبیعی، بهداشتی، علمی و دانش بین بازماندگان خواهد شد بلکه دانشی خواهد بود برای جلوگیری از خسارت های بیشتر در بلایای طبیعی پیش رو و مدیریت بحران؛ که البته اگر در کشور ما اهمیت آمار در این مواقع جدی گرفته شود!
آیرین رحیمیان – خبرنگار حاضر در مناطق زلزله زده کرمانشاه