دوشنبه, ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۲۲:۱۶:۰۲
در روزهای اخیر نرخ ارزهای خارجی از جمله نرخ دلار به صورت جهشی افزایش شدیدی داشت و قیمت ارز در بازه زمانی شهریور تا اواخر دی ماه ۱۳۹۶، افزایشی بیش از ۲۰ درصد داشت.
به گزارش آذر صبح، روی دیگر سکه افزایش قیمت ارز، کاهش ارزش پول ایران است و کاهش قدرت خرید مردم ما. این در حالی است که محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه که جزو حلقه اول همراهان حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان است گفته است دولت با قدرت در برابر نوسانات ارز عمل خواهد کرد.
همچنین رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است دولت خواهان کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت دلار نیست.
عملا افزایش بیش از ۲۰ درصد قیمت دلار و افزایش جهشی قیمت ارزهای دیگر، کاهش ارزش پول ما را به دنبال دارد و حتی اگر ۵ درصد یا ۱۰ درصد هم نرخ ارز در روزهای آینده کاهش پیدا کند، شوک ارزی به اقتصاد وارد شده است.
موضوع افزایش نرخ ارز محور گفت و گوی عصر ایران با سیدبهاء الدین حسینی هاشمی شد. حسینی هاشمی که فعالیت شغلی خود را از کارمندی بانک شروع کرده بود در دهه های اخیر، مدیر عاملی بانک صادرات و بانک سرمایه را در کارنامه خود دارد.
بنا به گفته این مدیر عامل پیشین بانک صادرات، تحصیلات او در زمینه های پولی و بانکی و مدیریت بازرگانی است و به تعبیر خودش دکترای ناتمام دارد. گفت و گو با سیدبهاءالدین حسینی هاشمی درباره علل و عوامل نوسانات اخیر ارزی در کشورمان در ادامه می آید.
***
*چند روزی است که نرخ ارز نوسانات بسیار شدیدی پیدا کرده و از شهریور تا اواخر دی امسال بیش از ۲۱ درصد افزایش داشته و قیمت دلار از حدود ۳۸۰۰ تومان تا ۴ هزار و ۶۰۰ تومان افزایش پیدا کرد. آیا شما تصور می کردید که چنین جهشی در نرخ ارز فقط در مدت چند ماه اتفاق بیفتد؟
-بله؛ من تصور می کردم و حتی در مصاحبه هایی که قبلا داشتم این موضوع را مطرح کردم. من پیش بینی ۴ هزار و ۵۰۰ تومان تا پایان امسال و عید نوروز می کردم ولی این جهش قیمت، یک خرده زودتر اتفاق افتاد. ما یک تورم را در حوزه ریال داریم که بنا به به اظهار نظر مسئولان رسمی ۱۰ درصد است و غیر رسمی ها می گویند بیش از ۱۰ درصد است. این ارز مقایسه می شود با ارزهایی که تورم در حد ۲ درصد یا ۳ درصد دارند.
به طور طبیعی سالیانه بین ۷ درصد تا ۸ درصد، پول ما یعنی ریال در مقابل سایر ارزها از جمله دلار و یورو، پوند و ین، تضعیف می شود. هر چند سالی که نرخ ارز مدیریت شود، این ضرایب محفوظ و فشرده می ماند و در یک شرایط خاص و در اتفاقات سیاسی، اقتصادی، منطقه ای و بین المللی، خودش را نشان می دهد.
ظرف ۴ یا ۵ سال اخیر که نرخ ارز دارای ثبات بود، این اصلا ثبات محسوب نمی شد. چون حتی به میزان نرخ تورمی که دولت اظهار می کرد، ارز و مخصوصا ارز رقابتی را تغییر نمی دادند و در عمل بازار مدیریت می شد.
*آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه و سخنگوی دولت در فصل پاییز امسال گفتند که «دولت خواهان تقلیل ارزش پول ملی و افزایش قیمت دلار نیست». اما شما اخیرا گفته اید از سال ۱۳۹۲ به بعد، ارزش پول ایران حداقل باید ۵۰ درصد تضعیف می شد…
-سالیانه حداقل به میزان ۱۰ درصد باید تضعیف می شد.
*نرخ دلار در اوایل دولت آقای روحانی حدود ۳ هزار تومان بود. الان باید ۴ هزار و ۵۰۰ تومان می شد تا آن ۵۰ درصد تضعیف به خاطر وجود تورم در ایران، جبران شود و ارزش واقعی پول ما مشخص شود؟
-بله. یعنی ما به التفاوت تورم داخلی ما و تورم داخلی. پول ما در حالت افزایش ارزش نبود و در حالت کاهش قرار داشت. در این چند سال، دولت مدیریت بازار را انجام داد. رونق اقتصادی هم وجود نداشت که به واردات زیادی در زمینه مواد اولیه و ماشین آلات و سرمایه گذاری های جدید احتیاج باشد و ارز بخواهد.
*در سال ۱۳۹۳ نرخ تورم ۲۵ درصد بود و در سال ۱۳۹۲ هم ۳۵ درصد. به نظر شما از همان سال ۱۳۹۲ که نرخ دلار ۳ هزار تومان بود و بعد از آن کاهش ارزش پول ما باید اتفاق می افتاد تا جمع نشود و تا سال ۱۳۹۶ انباشته نمی شد؟
-هر سال باید این تعدیل انجام می شد. از طرف دیگر، ما در یکسان سازی نرخ ارز کوتاهی کردیم و دو نرخی بودن ارز یعنی یک نرخ بازار سیاه و یک نرخ مبادله ای، انگیزه ای شد برای تقاضای کاذب ارز. هر فردی که به ارز دولتی، دسترسی پیدا می کرد در هر دلار ۵۰۰ تومان و امروزه ۱۰۰۰ تومان سود نهفته بود.
این تقاضاهای کاذب باعث شد تقاضا برای ارز افزایش پیدا کند و قیمت ارز بالا برود. این امر باعث اضافه نمایی در واردات شد. برای مثال اگر فردی یک میلیون دلار کالا وارد می کرد، آن را یک میلیون و ۵۰۰ هزار دلار اظهار می کرد که بعد آن ارز را در بازار آزاد بفروشد و سود خوبی ببرد.
از طرف دیگر، کوچک نمایی در صادرات اتفاق می افتاد. مثلا فردی که ۱۰ میلیون دلار کالا صادر می کرد و ۱۰ میلیون دلار به دست می آورد، در ایران ۲ میلیون دلار یا ۵ میلیون دلار اظهار می کرد. همچنین تقاضاهای واهی نیز اتفاق افتاد.
*واقعا این کم اظهاری و بیش اظهاری در صادرات و واردات اتفاق افتاده است یا فقط حدس می زنید؟
-مگر غیر از این باید باشد. من آمار آن را ندارم ولی این رفتار تاجری است که ارز دارد. وقتی دولت، ارز را با نرخ ۳ هزار و ۵۰۰ تومان می خرد و نرخ ارز در بازار ۴ هزار تومان است، فردی که درآمد ارزی دارد درآمد خود را کمتر نشان می دهد. چون باید آن ارز را به دولت بفروشد.
هر چقدر درآمد ارزی خود را کمتر نشان بدهد، بقیه ارز برای او باقی می ماند و آن را با قیمت بالاتری در بازار آزاد می فروشد.
وقتی یک فرد، واردات انجام می دهد و دولت، ارز ۳ هزار و ۵۰۰ تومانی به او می دهد ولی نرخ ارز در بازار ۴ هزار و ۵۰۰ تومان است، واردات خودش را بیش از واقعیت نشان می دهد تا ارز بیش تری دریافت کند. هر چقدر ارز دریافت کند بدون این که تجارتی انجام بدهد برای هر دلار ۱۰۰۰ تومان سود در ذات ارز وجود دارد.
*نرخ ارز با جهش قیمتی که در هفته ها و ماه های اخیر داشته است به بیش از ۴ هزار و ۶۰۰ تومان رسید. با این حال شما در روز ۲۵ دی ماه ۱۳۹۶ گفته اید ارزش واقعی دلار ۵ هزار تومان است. ارزش واقعی دلار را چگونه به دست آورده اید؟
-با قدرت برابری خرید و متوسط نرخ تورم سالیانه. میزان تورم ریال را از سال ۱۳۹۰ به بعد حساب کنید و مثلا ۷۰ درصد شده. از آن سال تا حالا نرخ تورم دلار مثلا ۲۰ درصد بوده. نرخ دلار هم حدود ۳ هزار و ۵۰۰ تومان بود. اگر ۵۰ درصد آن را در نظر بگیریم و با نرخ دلار ۳ هزار و ۵۰۰ تومانی جمع کنیم، ارزش واقعی دلار همان ۵ هزار تومان می شود.
*در روز ۱۵ ژانویه یا ۱۵ دی ماه امسال، شما مصاحبه ای داشته و گفته اید در صورت فروکش کردن ناآرامی ها و استمرار سیاست عرضه ارز از طرف بانک مرکزی، نرخ دلار به حدود ۴ هزار تومان برمی گردد و کاهش پیدا می کند. الان که ناآرامی های سیاسی فروکش کرده و چند روز از ۱۵ ژانویه گذشته است، چرا برعکس آن صحبت شما شده و افزایش نرخ دلار را تجربه کردیم؟
-باید نرخ ارز یکسان سازی می شد. اول باید مشخص کنیم که کدام ارز و آیا ارزی که دولت می فروشد یا ارز آزاد.
*منظورتان همان ارز آزاد بوده و گفته اید بعد از ۱۵ ژانویه ۲۰۱۸ کاهش پیدا می کند.
-در آن مصاحبه گفتم در صورتی که نرخ ارز یکسان سازی شود و بعد از این تلاطم ها و بعد از تقاضاهای فصلی در ارتباط با ژانویه و مسافرت ها و ثبت نام و شروع سال تحصیلی دانشگاه های کشورهای دیگر، نرخ دلار کاهش پیدا می کند.
من گفتم اگر یک نرخ ارز داشته باشیم و ذخیره ارزی ما عمق داشته باشد و نه این که دو بخش باشد و یک بخش در دست دولت باشد و یک بخش در دست بخش خصوصی باشد.
*در جملاتی که به نقل از شما منتشر شده است گفته اید در صورت فروکش کردن ناآرامی ها و عرضه ارز، قیمت دلار به کمتر از ۴ هزار تومان می رسد.
-خُب الان دولت در عرضه ارز مشکل دارد. یک مقدار از منابع ارزی ما به راحتی به ایران نمی آید و ما مجبوریم کالا بیاوریم.
با توجه به اقداماتی که آمریکا انجام می دهد و سخت گیری ها و تهدیدهایی می کند، حتی شرکت های هواپیمایی که می خواستند هواپیما به ما بدهند، الان اما و اگر می کنند. این سیگنالی است که بازار را می ترساند.
ورود ارز به کشور، یک خُرده سخت شده. دولت هم در حد مقدورات، ارز وارد ایران کرده است.
*در کنار درآمد نفت کشور، بخش عمده ای از درآمد حاصل از صادرات کالاهای غیر نفتی ایران مربوط به صادرات پتروشیمی و میعانات گازی است. ارزهای این اقلام صادراتی هم به ایران نمی آید؟
-من اطلاع دقیقی ندارم ولی تا جایی که من می دانم این ارزها به ایران می آید. این ارز در اختیار بخش خصوصی است. بانک مرکزی فقط می تواند ارشاد کند و فقط می تواند توصیه کند.
وقتی ارز در اختیار یک فرد است و احتمال می دهد نرخ ارز افزایش پیدا می کند، قطعا ارز خودش را نگه می دارد تا به قیمت بالاتری بفروشد.
ضمن این که یک تغییر سیاست دیگری هم در این شرایط داشتیم. از آن طرف هم، بانک مرکزی، نرخ سود سپرده های بانکی را به شدت کاهش داد. قطعا بخشی از این پول به بازارهای دیگر می رود. یک مقدار به بازار سهام رفته و رونق ایجاد شد و شاخص های بورس افزایش پیدا کرد.
یک بخش هم به بازار ارز می رود. یک بخش به بازار سکه می رود. از آن طرف هم ارزش جهانی طلا افزایش پیدا کرد. وقتی قیمت طلا افزایش پیدا می کند از نظر روانی، روی قیمت دلار هم تاثیر می گذارد.
ما این تغییرات را داشتیم. یک مقدار تغییر رویکرد پس اندازهای کوچک و پس اندازهای متوسط به بازارهایی مثل بازار طلا و ارز، در افزایش قیمت دلار، بی تاثیر نبود.
*آقای سیف رئیس کل بانک مرکزی در ۱۹ مهر ماه امسال گفته بود عوامل فصلی و انتظارات ناشی از تحولات روابط بین المللی دلیل نوسانات ارز است. در آن زمان که آقای سیف اظهار نظر کرده بود قیمت دلار حدود ۴ هزار و ۱۰۰ تومان بود. در مهر ماه امسال رئیس بانک مرکزی آن نکته را مطرح کرده بود ولی ما الان وارد ماه بهمن شده ایم. بالاخره این عوامل فصلی تا چه زمانی ادامه پیدا می کند و تا چه حد باید بگوییم عوامل فصلی در افزایش نرخ دلار تاثیر دارد؟
-ارز هم یک کالا به حساب می آید و دقیقا مشمول عرضه و تقاضا می شود. کشورهایی مثل عربستان سعودی و امارات متحده عربی، منابع ارزی به وفور دارند و فرار سرمایه کمتری دارند.
این نوع کشورها می توانند بازارشان را با افزایش عرضه ارزی که دارند مدیریت کنند. اما در بازار ما، فرار سرمایه وجود دارد و خروج ارز از کشور داریم. باید این ارز خارج شده را هم جایگزین کنیم. یک مقدار مدیریت ارز در کشور ما، مشکل تر از کشورهای دیگر است.
*بحث عربستان را مطرح کردید. نرخ تورم عربستان در ماه های اخیر نزدیک به صفر درصد بود و نرخ تورم امارات ۱٫۷ درصد. این کشورها چون منابع ارزی زیادی دارند در آنها نوسان ارزی ایجاد نمی شود؟
-این کشورها منابع زیادی دارند و تورم شان، تقریبا نزدیک به نرخ تورم ارز خارجی است، در واقع قدرت برابری خرید، به طور طبیعی دارد رعایت می شود. در آنجا افراد مختلف، انگیزه ای ندارند که ارز دیگری را نگه دارند.
اما ریال به اصطلاح یک پول داغ است. یک پولی است که کاهش ارزش پیدا می کند. ما فکر می کنیم اگر ریال را نگهداری کنیم ارزش آن پایین می آید و اگر نیاز ارزی و تعهد ارزی داریم، بهتر است که بلافاصه به ارز تبدیل کنیم و ارز را نگه داریم.
آن کشورها همچنین بازار پولی دارند. برای مثال در دوبی امارات، مرکز مالی بین المللی دوبی(DIFC) فعال است. بازارهایی دارند که ارزهای دیگر وارد آنجا می شود و معاملات ارزی انجام می شود. گردش ارزی زیاد است و ورودی ارز زیادی دارند. تراز آنها هیچ وقت منفی نمی شود.
*یعنی از لحاظ عرضه ارز و دلار در بازارشان مشکلی وجود ندارد و کمبود ارز احساس نمی شود.
-دقیقا همین طور است. ضمن این که با تحریم یا مشکلات ورود ارز یا ریسک کشورشان مواجه نیستند. ما ریسک داریم و پول و سرمایه ای که می خواهد به کشور ما بیاید در حد ۴ یا ۵ درصد گران تر از آن چیزی است که به کشورهای دیگر می رود.
*بانک مرکزی به این صورت فعالیت می کند که دولت ما نفت را می فروشد و بعد پول نفت را به بانک مرکزی می دهد. بانک مرکزی هم ارز را در بازار ایران می فروشد و درآمد ریالی برای دولت کسب می کند.
در عین حال بانک مرکزی، وظیفه ذاتی و اصلی حفظ ارزش پولی ملی را به عهده دارد. کار فروش ارز در بازار و کسب درآمد برای دولت با آن وظیفه حفظ ارزش پولی ملی، چگونه قابل جمع شدن است؟
-بانک مرکزی، بانک دولت است. ارزی که کسب می شود باید به عنوان یک پشتوانه و به عنوان یک پول پُر قدرت وارد چرخه اقتصاد شود.
اگر این پول به قیمت واقعی خودش وارد اقتصاد شود، از کسری بودجه دولت جلوگیری می کند. وقتی دولت، کسری بودجه نیاورد، دست در جیب بانک مرکزی یا شرکت های دولتی نمی کند.
*موضوع عرضه ارز به قیمت واقعی را مطرح کردید. چند هفته قبل گفته بودید ارزش واقعی دلار ۵ هزار تومان است. آیا نرخ دلار باید به ۵ هزار تومان برسد تا مشکلات بعدی به وجود نیاید؟
-ارزش واقعی، منظور ارزش بازار است. در شرایط بازار و نه این که بازار را مدیریت کنند. بازار آزاد باید وجود داشته باشد. من می گویم اگر بازار آزاد وجود داشته باشد و مثلا نرخ ارز ۵ هزار تومان باشد، طبیعی است. چون اقتصاد ما، ضعیف شده و نباید به صورت تصنعی، پول خودمان را قوی نشان بدهیم.
اگر ارز با قیمت واقعی به فروش برود تقاضاهای صوری، واهی و کاذب از بین می رود. دولت هم به خاطر فروش ارز با قیمت واقعی، ریال بیش تری دریافت می کند. در نتیجه دولت، کسری بودجه نخواهد داشت.
وقتی دولت کسری بودجه نداشته باشد مجبور به استقراض نمی شود و مجبور به انتشار پول بدون پشتوانه نمی شود. همچنین در این حالت دولت جلوگیری می کند از تورم و باعث ثبات پول ملی و باعث یک آرامش در بازار ارز خواهد شد.
*اخیرا گفته اید دولت، سیاست مداخله مستمر را دنبال نمی کند. به اعتقاد شما این مداخله مستمر نکردن در بازار ارز به خاطر این است که دلار و ارز زیادی در اختیار ندارد؟
-منظورم این است که دولت، منابع ارزی به حد وفور ندارد که بتواند به طور مستمر بازار را مدیریت کند.
وقتی که مردم عادی، شروع کنند به خریدن ارز و بعد بفروشند، این یک چیز غیر طبیعی است. این نشان می دهد که اقتصاد ما اِشکال دارد. یعنی مردم از این خرید و فروش ارز سود می برند.
* شما اعتقاد دارید یکسان سازی نرخ ارز انجام شود. تک نرخی و یکسان سازی ارز عملا در زمان ریاست آقای سیف بر بانک مرکزی و در ۵ سال گذشته انجام نشد.
-بله. این یکسان سازی نرخ ارز انجام نشد.
*آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته بود دولت در برابر نوسانات ارزی با قدرت عمل خواهد کرد. آیا در عمل دولت نتوانست با قدرت اقدام کند؟
-دولت، تلاش کرد و بانک مرکزی. من مطمئن هستم بزرگترین دغدغه، کنترل قیمت ارز و کنترل تورم است. به خاطر این که دستاورد بزرگ دولت است. اما دولت، محدودیت هایی دارد.
ما به میزان مشخصی، صادرات نفت و فرآورده های نفتی داریم و درآمد ارزی مشخصی داریم. اگر بازار بخواهد نافرمانی کند، دولت ارز کافی ندارد که بخواهد این بازار را مدیریت کند. در نتیجه دولت، یک جاهایی برخلاف خواسته خودش می بیند از بازار عقب می افتد و قیمت ها افزایش پیدا می کند.
*آقای سیف در آبان ماه ۱۳۹۶ گفته بود امسال با نظم بیش تری، افزایش قیمت ارز صورت گرفت و افزایش نرخ ارز ناشی از تقاضای فصلی بود. همچنین گفته بود جای هیچ نگرانی نیست.
وقتی که نرخ ارز از ۳۸۰۰ تومان جهش کرد و به بالاتر از ۴ هزار و ۶۰۰ تومان رفت، واقعا جامعه نباید نگران باشد؟
-سوال هایی از بنده می پرسید که سوال های سیاسی است. اگر سوال های کارشناسی بپرسید من جواب شما را می دهم. در ارتباط با این که جامعه نباید نگران شود، طبیعی است وقتی جامعه افزایش شدید قیمت را ببیند نگران می شود.
*وقتی که این نوسانات بسیار شدید اتفاق نیفتد بالاخره جامعه و مردم به شدت از دولت حمایت خواهند کرد. اما موقعی که این نوسان ایجاد می شود عملا اعتمادشان سلب می شود. درست است؟
-منظورتان کدام جامعه هست؟
*همین مردمی که اغلب طبقه متوسط درآمدی هستند و اقشار و دهک های کم درآمد. قاعدتا زندگی این اقشار باید آسیب جدی نبیند.
-تمام تلاش دولت این است که قیمت ارز را مدیریت کند. یک موقع شرایط به گونه ای است که امکانات دولت، جوابگو نیست.
در مورد این که چه کارهایی می توان انجام داد، می شود بحث کرد. یک مقدار سرمایه خارجی، باید بیش تر شود. یک مقدار، تحریم ها مشکل ایجاد می کند. یک مقدار همین تهدیدهای جدید آمریکا تاثیر دارد. قاعدتا این عوامل در زندگی مردم تاثیر می گذارد ولی دولت ما، قصدش این نیست که مردم را ناامید یا ناراضی کند.
*گفته می شود دولت کسری بودجه دارد. اگر هم دولت، درآمد بیش تری داشته باشد می تواند برای اجرای پروژه ها تزریق کند. در حوزه ارز مبادله ای و ارز آزاد، وقتی افزایش قیمت ارز اتفاق می افتد، آیا فرصتی نیست که دولت و در واقع بانک مرکزی، درآمد بیش تری کسب کند؟
-درآمد دولت در ارز مبادله ای است که خیلی گران نمی شود. دولت، در این افزایش قیمت خیلی منافعی ندارد که بخواهد این کار را انجام بدهد.
اگر دولت بخواهد منافعی ببرد و واقعا به فکر منافع باشد، بهترین کار این است که نرخ ارز را تک نرخی کند. واقعا دولت به دنبال منافع از طریق تغییر نرخ ارز و گران کردن ارز نیست ولی دولت عملا به سمتی می رود که این طور استنباط شود.
*در فروردین ۱۳۹۶ نرخ ارز مبادله ای که بانک مرکزی اعلام کرد ۳ هزار و ۳۷۰ تومان بود و در بودجه امسال نرخ ۳ هزار و ۳۰۰ تومان تصویب شده. در اول بهمن ماه امسال بانک مرکزی همان نرخ مبادله ای دلار را به ۳ هزار و ۶۶۳ تومان افزایش داد. نرخ دلار مبادله ای در بهمن رقم بالاتری است. همین که بانک مرکزی این رقم را بالاتر می برد سیگنال و علامتی که به جامعه می دهد چه هست؟
-دولت می گوید نرخ ارز را تعدیل کردیم و ارزش ریال را کاهش دادیم.
*به هر حال دولت از نرخ ۳ هزار و ۳۰۰ تومان مصوب بودجه عدول کرد و تقریبا هر روز نرخ مبادله ای دلار و سایر ارزها را افزایش می دهد. اما با این حال در روزهای اخیر فاصله نرخ ارز مبادله ای با نرخ ارز آزاد زیاد شد.
-نرخ ارز را در اختیار بانک مرکزی گذاشته بودند. یعنی گفته بودند بانک مرکزی می تواند با نرخ بالاتر هم ارز بدهد. ما می گوییم بانک مرکزی این مقداری که افزایش می دهد کم است. ما می گوییم حالا که بانک مرکزی از آن حد خارج می شود ارز را با قیمت واقعی بفروشد.
*شما گفته بودید نرخ ارز بعد از ۱۵ ژانویه با شرط و شروطی کاهش پیدا می کند که ۲۵ دی ماه امسال بود. در حال حاضر که چند روز از ۱۵ ژانویه یعنی زمان تعیین شده در تحلیل شما گذشته است و نرخ دلار افزایش پیدا کرده، برای ماه های بهمن و اسفند، نرخ ارز را چگونه پیش بینی می کنید؟
-ما عید نوروز را در پیش داریم و تقاضای ارز داریم. به همین دلیل پایین تر آمدن نرخ ارز، دشوارتر می شود. بر اساس تجربه سال های قبل، از اسفند ماه تقاضا برای ارز خواهیم داشت.
*با این قیمت فعلی ارز و افزایش تقاضا در اسفند ماه، در عمل قیمت دلار به سمت همان ۵ هزار تومان که شما می گویید ارزش واقعی دلار است، خواهد رفت؟
-امیدواریم که نرود و دولت اگر ذخایر ارزی کافی دارد تقاضای ارز بازرگانی را جواب بدهد و یک مقدار ارزهای حاصل از صادرات مواد پتروشیمی به بازار بیاید و نرخ ارز را تعدیل کند. اگر جلوی روند افزایش نرخ دلار گرفته نشود، این احتمال وجود دارد. من خواهش می کنم در نوشتن مطالب تان، بیش تر به جنبه های اقتصادی و کارشناسی توجه کنید.
*اصلا آشوب و اغتشاش به ضرر همه است.
-به ضرر همه است. ما همه می خواهیم که جمیع عوامل کمک کنند. چون اقتصادی که متعادل نیست و حالت ناهنجاری در آن پیش می آید قیمت ها دیگر، قیمت های منطقی نیست. در آن حالت نرخ ارز، تابع عرضه و تقاضا نیست و قیمت های دیگری است. وقتی می شود روی قیمت ها و مولفه های اقتصادی، تحلیل صورت بگیرد که اقتصاد در شرایط تعادل و آرامش باشد.
منبع: عصر ایران
