وحشت جریان‌های خاص از پیشنهاد رئیس‌جمهور/رفراندوم تابو نیست!

۲۲بهمن امسال اندکی با سال‌های دیگر متفاوت بود. حضور پررنگ اقشارمختلف از جریان‌های گوناگون سیاسی در این مراسم و همچنین سخن گفتن روحانی از اصل ۵۹ قانون اساسی از وجوه تمایز این جشن ملی بود.

به گزارش آذر صبح به نقل از آفتاب‌نیوز، در این روز روحانی که سخنران مراسم بود با تاکید بر اینکه اگر جایی ما با یکدیگر بحث داریم باید به اصل ۵۹ قانون اساسی مراجعه کنیم، گفت: «اصل ۵۹ قانون اساسی می‌گوید در برخی موارد قانون‌گذاری و اعمال قوه مقننه در مسائل مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، مراجعه به آرای مستقیم مردم است. اگر در دو تا مساله اختلاف نظر داریم، جناح‌ها اختلاف دارند، دعوا و شعار ندارد، صندوق آرا را بیاوریم و طبق اصل ۵۹ قانون اساسی هر چه مردم گفتند، به آن عمل کنیم، این ظرفیت قانون اساسی ماست و باید به ظرفیت‌های قانون اساسی‌مان عمل کنیم.

به نوشته روزنامه قانون، روحانی پس از سخنرانی خود نیز در توییتی نوشت:‌ «قانون اساسی بن‌بست‌ها را برداشته است؛ هرجا در مسائل مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اختلاف نظری داریم باید به اصل ۵۹ قانون اساسی یعنی آرای مردم و همه پرسی مراجعه کنیم». این سخن گفتن روحانی از قانون اساسی به نظر برای برخی سنگین تمام شده‌است. در همین راستا برخی از افراد و رسانه‌های خاص با هجمه به رییس‌جمهور او را زیر سوال بردند و تلاش کردند تا اظهارات وی را از روی ناآگاهی جلوه دهند. در همین راستا تسنیم در گفت‌وگویی با مهدی فضائلی سعی می‌کند استناد قانونی روحانی را تخریب کند. فضائلی در اظهارات خود می‌گوید:«: آقای روحانی درباره وحدت و اهمیت وحدت صحبت می‌کردند و همه جریان‌های سیاسی کشور اعم از اصولگرا، اصلاح‌طلب و اعتدالگرا را به وحدت فرا می‌خواند و نکاتی در همین زمینه را مطرح کرد که در برخی از اظهارات رییس‌جمهور می‌تواند محل مناقشه باشد و در شرایط کنونی موضوعیتی ندارد که مطرح شود، که نمونه آن بحث از برگزاری همه پرسی و رفراندم بود. امروز در کشورمان مساله نامعلومی نداریم که بخواهیم برای اطلاع نظر مردم درباره آن یک همه پرسی برگزار کنیم. امروز مساله مردم برگزاری رفراندوم نیست. گرچه این سخنان در روز همه‌پرسی تماشایی، یعنی راهپیمایی عظیم ۲۲ بهمن بیان شد. در حال حاضر چه سوال و چه ابهامی وجود دارد که ما بخواهیم برایش همه‌پرسی برگزار کنیم و یک شرایط خاصی را در کشور به وجود آوریم.به نظر بنده برخی اظهارات رییس‌جمهور حرف‌های نسنجیده‌ای بود و شاید برای خوش آمد برخی از اقشار و جریان‌های که سهم و نقشی در کشور ندارند، ابراز شد. اظهارات رییس‌جمهور در روز ۲۲ بهمن این را نشان می‌دهد که وی سرمایه اصلی کشور را نشناخته است.یعنی زمانی که مسئولی مردم را درست نشناسد و نداند که کدام مردم پای نظام ایستاده‌اند و سرمایه اصلی نظام کجاست. ممکن است به واسطه بعضی از مشورت‌های نادرستی که داده می‌شود و بعضی از ارزیابی‌هایی و محاسبه‌های غلطی که در ارتباط با جامعه وجود دارد، چنین حرف‌هایی می‌گوید».

هجمه‌ علیه روشنگری

سیاه‌نمایی علیه روشنگری روحانی به همین اظهارات منتهی نشد و رسانه مذکور در مطلبی سراسر موضع‌گیری نوشت: «بیش از سه چهارم مردم از عملکرد اقتصادی مدیریت اجرایی کشور ناراحت هستند، این نتیجه‌ نظرسنجی نهاد افکارسنجی دولتی است؛ این رفراندوم با حسن روحانی چه می‌کند؟».

این رسانه برای به حاشیه کشاندن پیشنهاد روحانی ادامه داد که مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در نظرسنجی‎ای با جامعه آماری ۴۵۰۰ نفره، به بررسی اعتراضات دی ۹۶ پرداخته و اعلام کرده ۸۰ درصد از مشارکت‌کنندگان در نظرسنجی مباحث اقتصادی را مهم‌ترین دلایل نارضایتی از شرایط فعلی می‌دانند. همچنین ۷۴٫۸ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی ایسپا از شرایط کشور اعلام نارضایتی‌ کرده‌اند. بنابراین با تکیه بر آمار این مرکز افکارسنجی دولتی می‌توان نتیجه گرفت که اگر قرار بر برگزاری همه‌پرسی در شرایط حاضر باشد، به نظر می‌رسد موضوع آن می‌تواند عملکرد دولت به‌خصوص در زمینه اقتصادی باشد. بنابراین با تکیه بر آمار این مرکز افکارسنجی دولتی می‌توان نتیجه گرفت که اگر قرار بر برگزاری همه‌پرسی در شرایط حاضر باشد موضوع آن عملکرد دولت به‌خصوص در زمینه اقتصادی باشد. البته از نتیجه همین نظرسنجی می‌توان استنتاج کرد که در صورت برگزاری این همه‌پرسی عده زیادی از افراد با حضور مجدد این دولت مخالف خواهند بودند چراکه نارضایتی ۷۵درصدی از شرایط کنونی آن هم در حالی که ۶ ماه پیش ۵۷ درصد از مردم به دولت روحانی رای‌ مثبت داده بودند، نشان از وجود نارضایتی از عملکرد دولت دارد و دولت را در رفراندوم با این موضوع دچار مشکل اساسی می‌کند. گرچه برخی تحلیلگران معتقدند بیش از آنکه اصل برگزاری همه‌پرسی برای رییس‌جمهور اهمیت داشته باشد، قطبی‌سازی سیاسی جدید در فضای جامعه مورد توجه وی بوده است.

سناریوی بنی‌صدرسازی

پروژه‌بنی‌صدرسازی این جریان از روحانی در این بازه نیز خودنمایی می‌کند و تسنیم در گزارش خود با اشاره به تلاش‌های بنی‌صدر برای برگزاری همه‌پرسی می‌نویسد:«البته روحانی تنها رییس‌جمهوری نیست که از تمایل خود برای برگزاری رفراندوم صحبت می‌کند. ابوالحسن بنی‌ صدر، محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد هم در دوره‌های ریاست‌جمهوری خود، برگزاری همه‌پرسی را در برخی موضوعات خواستار شده بودند. ابوالحسن بنی‌صدر رییس‌جمهور مخلوع ایران سال ۱۳۶۰، در پی اختلافاتی که با نمایندگان مجلس و نخست‌وزیر خود یعنی شهید رجایی پیدا کرد، راه «خروج از بن‌بست» را رای‌گیری از مردم معرفی کرده و گفته بود که اگر میزان رای ملت است و من به عنوان رییس جمهور موقعیت خودم را در خطر می‌بینم، حق دارم پیشنهاد بکنم این میزان اظهار بشود یا خیر؟ اگر چنین حقی دارم، آقا جواب من تهدید است؟ ما در این جمهوری پذیرفته‌ایم که انقلاب کردیم. برای این که رژیمی سرکار بود که مردم را به حساب نمی‌آورد و رای آن‌ها را نمی‌پذیرفت.این سخنان بنی‌صدر بازتاب گسترده‌ای داشت تا جایی که امام خمینی(س) در ۶ خرداد سال ۱۳۶۰ درباره این سخنان واکنش تندی نشان دادند».

توجه رهبری به راهکارهای قانونی تغییر

البته سخن گفتن از همه‌پرسی و تغییراتی با استناد به قانون اساسی مربوط به امروز نیست. رهبرمعظم انقلاب نیز در سخنرانی خود که میان مردم کرمانشاه ایراد کردند با استناد به قانون گفتند:« در شرایط فعلی نظام سیاسی کشور ، ریاستی است و رییس‌جمهور با انتخاب مستقیم مردم برگزیده می‌شود که شیوه خوب و موثری است اما اگر روزی در آینده دور، احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد. البته هر گونه تغییر و نوسازی و بازسازی در سیاست‌ها، خطوط و مهندسی نظام باید متکی بر اصول اسلامی و برگرفته از آن‌ها باشد ضمن اینکه در قانون اساسی هم تدابیر لازم در این زمینه پیش‌بینی شده است. نظام اسلامی هم ثبات دارد و هم تغییر. ثبات در حرکت مستمر و بدون تذبذب و انحراف در مسیر تحقق آرمان‌ها و انعطاف و تغییر در ساز و کارها، خطوط و شکل حرکت».

پیشینه یک پیشنهادقانونی

روحانی و سایر روسای جمهور در گذشته به این تغییرات و همه‌پرسی نیز اشاره کرده بودند. برای مثال دی ۹۳ نیز روحانی گفته بود:« برای یک بار هم که شده، درباره مساله بسیار مهم که ممکن است اختلافی نیز باشد و برای همه اهمیت دارد و در زندگی همه تاثیرگذار است، نظر مستقیم مردم پرسیده شود». یا اینکه احمدی‌نژاد درباره هدفمندی یارانه‌ها خواستار همه‌پرسی شده بود و برخی نیز درباره مسائل و اعتراضات دهه‌های اخیر از همه‌پرسی سخن‌گفته بودند.

از چه می‌ترسید؟

سوال اینجاست که چرا برخی تا این حد از استناد قانونی رییس‌جمهور عصبی شده‌ و کنترل خود را از دست داده‌اند؟! مگر برخی اصول قانون اساسی تابوست که نباید شکسته شود؟! جریان‌هایی که توجه چندانی به آرای مردم ندارند و به جایگاه های انتصابی عادت دارند باید بدانند که ولی‌نعمتان این سرزمین مردم هستند و مسئولان باید در خدمت ملتی باشند که به آن‌ها مشروعیت داده‌اند؛ مشروعیتی که برگرفته از آرای آن‌هاست و اگر محافظه‌کاران‌‌انحصارطلب به جمهوری اسلامی و نه حکومت اسلامی اعتقاد دارند باید تسلیم رای مردم باشند و در برابر خواست آن‌ها گردن کشی نکنند.

سایه روشن همه‌پرسی

روزنامه آرمان نیز نوشته است: بسیاری معتقدند که باید در ۴۰ سالگی انقلاب نگاهی به گذشته انداخت و کاستی‌ها را جبران کرد و با اقدامات مقتضی در حوزه‌های مختلف رضایتمندی جامعه را بالا ببرد. در این راستا شاید سخنان رئیس‌جمهور در ۲۲ بهمن در خصوص استفاده از تمام ظرفیت قانون اساسی را بتوان سرآغاز این کار دانست.

کارنامه ۴۰ ساله

جمهوری اسلامی وارد چهلمین سال خود شده است. در این راستا بسیاری معتقدند نظام باید با بازخوانی عملکردها و کارنامه خود به تقویت نقاط قوت و ضعف خود پرداخته و با سر لوحه قرار دادن قانون اساسی بسیاری از اشکالات موجود در ساختارها یا عملکردها را از بین ببرد. در این راستا چند بحث به‌وجود می‌آید، نخست استفاده از تمام ظرفیت‌های قانون اساسی و توجه به اصول مغفول مانده، سپس ایجاد سازوکارهای مناسب برای انسجام بخشی و راندمان کاری بالا جهت کارآمد‌تر کردن نهادهای نظام و پس از آن مبارزه با تبعیض و فساد. گرچه طرح بحث مبارزه با فساد از دولت‌های نهم و دهم آغاز شد، اما شاهد بودیم که مواجهه آن دولت‌ها با فساد حاشیه‌ها و سوال‌های بی‌پاسخی ایجاد کرد و حتی برخی بر این نظر بوده و هستند که بحث مبارزه با فساد دستاوردی نداشته است. کما اینکه با روی کار آمدن دولت یازدهم بسیاری از ابهامات و مفاسد اقتصادی به شکل دیگری مطرح شد که دکل‌ها و فساد بزرگ نفتی از آن جمله است. از طرف دیگر اکنون با معظلی به نام افشاگری به جای عمل روبه‌رو هستیم. با توجه به آمارها حسن روحانی زمین سوخته‌ای را تحویل گرفته و برای آبادانی آن با مشکلات و محدودیت‌هایی روبه‌روست، اما افشای برخی عملکردها در دولت دهم یا افشای محدودیت‌هایی که در راه دولت وجود دارد چاره کار نیست، چون مردم از این دولت کارکرد و مطالبات خود را طلب می‌کنند. یک عضو فراکسیون امید مجلس، در مورد ضرورت برخورد با فساد و تبعیض اظهار داشت: متأسفانه الان در نهادهای مجموعه حکومت اعم از بخش دولت و یا بخش‌های دیگر، بحث فساد و تبعیض خیلی عیان شده است. غلامرضا حیدری با اشاره به سخنان اخیر مقام معظم رهبری در مورد برخورد با فساد و تبعیض، به «جماران» گفت: من فکر می‌کنم باید گلوگاه‌های فساد حتما شناسایی شوند. عضو مجمع نمایندگان تهران تاکید کرد: آقای رئیس جمهور در مورد پشت صحنه مؤسسات مالی که این همه اموال مردم را بالا کشیده‌اند، گفته‌اند شناسایی شده و افشا می‌کنیم. این در شأن رئیس جمهور نیست که فقط بگوید افشا می‌کنیم. مردم انتظار دارند که افراد مشخص شوند و اموال برگردد. چندی است که بسیاری از تحلیلگران و فعالان سیاسی از ناکارآمدی برخی نهادهای نظام و لزوم کارآمدتر کردن آنها سخن می‌گویند. گرچه این مساله صرفا به دولت مربوط نشده و سایر نهادها، دستگاه ها و ارگان ها را نیز شامل می‌شود. باید اذعان داشت لزوم تغییر دیدگاه، تفکر، شفافیت و همچنین تزریق نیروی جوان، خوشفکر و خلاق به جای افراد میانسال می‌تواند این نهادها را از کرختی، رکود و خمودگی خارج کرده و با انسجام بالا نسبت به وظایف خود کارآمدتر کند. از این رو شکی نیست که کارآمدی نهاد‌ها و ارکان نظام منجر به کارآمدی مجموعه نظام می‌گردد که در آغاز ورود به دهه چهارم حیات خود با سرعت و دقت بیشتری رو به سوی توسعه و پیشرفت حرکت کند.

نظام اسلامی باید برای عملکردی بهتر و شایسته‌تر مدام در حال پایش خود باشد و با بازنگری در عملکرد ۴۰ ساله هم در همین راستا معنا می‌شود. پایش و بازنگری مدام و بررسی دقیق امکانات و استعدادها و استفاده از همه ظرفیت‌های قانونی بی‌تردید به پرکردن شکاف‌های اجتماعی و سیاسی منجر خواهد شد. باید همه در یک راستا به توسعه و اعتلای نظام بیندیشند تا همگی در راستای منافع ملی رو به توسعه و پیشرفت حرکت کنند.

برچسب های :

#برگزاری رفراندوم