یکشنبه, ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۱۶:۵۳:۲۵
درحالی که افکار عمومی با اشاره به عمر ۲۵ ساله ی هواپیمای سقوط کرده، مخالفان خرید هواپیماهای برجامی را مورد سئوال قرار می دهند، کاسبان تحریم و معترضان همیشگی خرید هواپیماهای جدید، سکوت اختیار کرده اند!
به گزارش آذر صبح، سقوط هواپیمای یاسوج تهران بار دیگر مهر تائیدی بر تبعات تحریم ایران، نتایج مذاکرات برجام و تاکید بر اهمیت و ضرورت خرید هواپیمای نو و مدرن‌تر بود.
با وجود آگاهی عمومی مردم و مسئولان به مشکلات ناوگان حمل و نقل کشور و بخصوص فرسودگی تجهیزات هوایی باز برخی از دلواپسان همچنان ساز مخالفت با برجام می زنند و نتایج این مذاکرات را بیهوده، گاه حتی پا فراتر نهاده و به ضرر ایران می شمارند.
در این بین بارها چوب انتقاد به توافقات خرید هواپیما زده و با بهانه ها و سخنان مختلف در این زمینه سنگ اندازی کرده اند، اما همین افراد در طی ۲۴ ساعت گذشته و بعد از سقوط هواپیمای یاسوج – تهران که موجب کشته شدن ۶۶ تن از هموطنان عزیز ایران اسلامی شد سکوت اختیار کرده اند.
هواپیمای سقوط کرده برجامی نیست
از صبح روز یکشنبه و با انتشار خبر سقوط هواپیمای یاسوج برخی از افکار و کاسبان تحریم بحث را به برجامی بودن هواپیمای ATR کشانده و ادعا کردند این هواپیما یکی از موارد مجموعه خریداری شده جدید است.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، تصریح کرد: این هواپیما ارتباطی با قرارداد خرید ATRهای برجامی ندارد و این هواپیماها از سال‌ها پیش از سوی شرکت آسمان خریداری شده بودند.
هواپیمای سقوط کرده از عمر ناوگان ایران نیز پیرتر بود
هواپیمای ATR سقوط کرده شرکت هواپیمایی آسمان ۲۵ سال سن داشت و حتی از میانگین سنی فعلی ناوگان ایران نیز هواپیمای پیرتری به حساب می‌آمد.
طبق اعلام دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، میانگین سنی هواپیماهای ایران حدود ۲۵ سال بوده است و با توجه به ورود چند فروند هواپیمای جدید برجامی به ایران این میانگین سنی بین یک تا دو سال کاهش یافته است، هرچند با وجود این کاهش همچنان میانگین سنی بالای ۲۰ سال ناوگان ایران باعث شده ایرلاینهای ایرانی یکی از پیرترین ناوگان‌های جهان را در اختیار داشته باشند.
با وجود این میانگین هواپیمای سقوط کرده حدود ۲۵ سال عمر رسمی داشته و برای سال‌های بسیار طولانی در آسمان ایران پرواز می‌کرده است.
شرکت آسمان در سامانه رسمی خود اعلام کرده در حال حاضر این شرکت ۲۳ هواپیمای فعال داشته که پنج فروند آن ATR۷۲ بوده است. این هواپیما که از اواخر دهه ۷۰ وارد ناوگان این شرکت شده بود با توجه به پایین بودن ظرفیت مسافرگیری‌اش برای سال‌های طولانی در مسیرهای داخلی فعالیت می‌کرد و از چند سال قبل پروازی ثابت میان تهران و یاسوج داشت.
این هواپیمای مسن چند سال قبل یک حادثه را پشت سر گذاشته بود و در ابتدای ماه جاری نیز به دلیل نقص فنی مجبور به بازگشت به تهران شده بود.
تحربم‌ها “ای‌تی‌آر” سقوط کرده را زمینگیر کرده بود
بهادر عشایری، مدیرکل آموزش و بهسازی نیروی انسانی شرکت هواپیمایی آسمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری یکشنبه شب شبکه دو سیما با بیان اینکه سال ساخت این هواپیما سال ۱۹۹۳ است ، گفت: شرکت هواپیمایی آسمان ۶ فروند هواپیمای “ای تی آر” دارد که موتورها و ملخ آن ساخت کانادا، ابزار دقیق و سیستم داخلی آن ساخت آمریکا و خود هواپیما ساخت فرانسه و ساخت کارخانه تولیدکننده هواپیمای ایرباس است.
وی افزود: برای چندین سال، هواپیمای ” ای تی آر” پرواز تهران – یاسوج که از روی رادار محو شد، به علت تحریم و نبود قطعه زمین گیر بود و مدت ها بود که قطعه ای نداشتیم که این هواپیما کار کند.
عشایری با اشاره به اینکه به محض آنکه پس از برجام، کمی توانستیم قطعه تهیه کنیم این هواپیما فعال شد، اضافه کرد: هر دو موتور این هواپیما یکی در سوئد و یکی در فرانسه، چک و تعمیر اساسی شد و تاکنون این هواپیما ۲۸ هزار و ۸۵۷ ساعت پرواز داشته است و مجموع پروازهای ART شرکت آسمان تاکنون ۱۶۶ هزار ساعت بوده است.
مدیرکل آموزش و بهسازی نیروی انسانی شرکت هواپیمایی آسمان با تاکید بر اینکه با اینکه عمر سنّی آن ها زیاد است اما هواپیمای ای تی آر پرواز تهران – یاسوج اشکالی نداشت، گفت: به علت تحریم ها مشکلاتی داریم امّا محال است که هواپیمایی را که دچار مشکل است به خط پرواز بیاوریم .
۵۰ درصد هواپیماهای ایران زمینگیر هستند
رئیس کمیته حمل و نقل کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز با حضور در این برنامه گفت: بخش حمل و نقل رابطه مستقیمی با اقتصاد دارد و ارزش افزوده این بخش با تولید داخلی هر کشوری ارتباط تنگاتنگ و مستقیم دارد.
سید حسن علوی با اشاره به اینکه ۲۷۰ فروند هواپیما داریم، گفت: حدود ۵۰ درصد این هواپیماها به علت تحریم و مشکلات اقتصادی زمین گیر است.
علوی اضافه کرد: متوسط عمر هواپیماها در جهان ۱۱ سال و در کشورهای حاشیه خلیج فارس ۶ سال و برای ما ۲۴ سال است، هواپیمای ” ای تی آر” که دچار حادثه شد حدود ۲۴ سال و ۶ ماه عمر داشت.
لقمه را برعکس می خوریم
با وجود اذعان عمومی به شدت بحران سقوط هواپیمای آسمان، برخی یا با پاک کردن صورت مساله ترجیح می دهند لقمه را برعکس قورت دهند.
نادر قاضی‌پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس در اظهار نظری درباره سقوط هواپیمای ۲۵ ساله یاسوج صلاح بر این دیده با استیضاح وزیر راه تا زمان ساخت هواپیمای نو در داخل کشور به روال جاری ادامه دهیم.
نماینده مردم ارومیه در مجلس گفت: درخواست استیضاح عباس آخوندی به مجلس شورای اسلامی داده شده و احتمالاً پس از بررسی لایحه بودجه سال ۹۷، این کار انجام می‌شود.
نادر قاضی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به حادثه سقوط هواپیمای تهران-یاسوج اظهار کرد: امید است که روزی بتوان تولیدات داخلی از جمله هواپیمای ملی استفاده کرده و به فناوری بومی تکیه کرد.
آسمان در صفحه روزنامه ها نشست
رسانه های کشور با اختصاص بخشی از اخبار روز به این حادثه غم انگیز ضمن اظهار همدردی با مردم ایران و خانواده های عزادار سرنشینان هواپیمای یاسوج – تهران به بررسی ابعاد مختلف این سانحه پرداختند.
روزنامه بهار: قربانیان سیاست
بهار نوشت: “هنوز چند دقیقه‌ای از انتشار خبر نگذشته بود که شاهد به وجود آمدن جوّی غیرمنصفانه در فضای مجازی و برخی رسانه‌های خاص بودیم. جوّی که در آن پیکان نقد به سمت وزیر راه و شهرسازی رفت و در کمال تعجب شاهد آن بودیم که پای برجام هم به میان کشیده شد!
جریان مخالف دولت یک بار دیگر با موج سواری بر روی حادثه‌ای تلخ و بدون توجه به کمترین حدود اخلاقی به دنبال انتقام گیری از رقبای سیاسی خود هستند. حال که عده‌ای از سقوط هواپیما و از دست رفتن جان انسان‌ها به دنبال صید ماهی‌های سیاسی هستند و از آن به عنوان فرصتی برای پیروزی در کشمکش‌ها و رقابت‌های جناحی کودکانه استفاده می‌کنند اگر بخواهیم با عینک سیاست به این فاجعه بنگریم باید گفت که از دست رفتن جان سرنشینان این هواپیما ارتباط مستقیم با سیاست‌های تندروانه‌ای دارد که سال‌ها در کشور حاکم بوده است و به نوعی این عزیزان قربانی سیاست و سیاستمداران هستند.
واقعیت آن است که ما سال‌ها در ایران تحت تاثیر تحریم‌های شدیدی در حوزه هواپیمایی بودیم که بر اثر آن امکان خرید هواپیماهای جدید و قطعات مورد نیاز برای هواپیماها وجود نداشته است.
آنان که در این روزها به یکباره دلواپس ناوگان هوایی کشور شده‌اند چرا هیچگاه به ریشه این ماجرا نمی‌پردازند و نقد خود را به آن سمت نمی‌برند؟ آیا کهنه بودن هواپیماها و میانگین بالای عمر ناوگان هوایی به وزارت راه و شهرسازی مرتبط است و یا باید ریشه آن را در جای دیگری جستجو کرد؟
جوان: آسمان روی دنا خراب شد
روزنامه جوان با انتشار مطلبی درباره وضعیت هواپیما نوشت: “این هواپیما روز پنجم بهمن‌ماه امسال نیز با مشکل فنی مواجه شده‌‌بود. در آن روز پرواز شماره۳۷۰۴ شرکت هواپیمایی آسمان پس از بلند شدن از فرودگاه مهرآباد در آسمان گچساران با نقص فنی مواجه و بار دیگر به تهران باز می‌گردد. پس از برطرف شدن نقص فنی بار دیگر پرواز می‌کند تا اینکه روز گذشته حادثه هولناک رقم می‌خورد.”
روزنامه آرمان: رخت عزا بر تن دنا
آرمان به بررسی ابعاد مختلف سقوط هواپیما پرداخت و نوشت: “دلواپسانی که با قرارداد خرید هواپیما پس از برجام مخالفت کرده و می‌کنند؛ حاضرند امروز پاسخگو باشند؟
دومینوی حوادث تلخی که در یکی دو سال اخیر گریبان‌مان را گرفته، این بار با ناپدید شدن هواپیمایی که گمان می‌رود با کوه دنا برخورد کرده باشد، ادامه یافت”
آرمان با اختصاص چند گزارش و یادداشت به این حادثه تبعات سنگ اندازیهای خرید هواپیما را مطرح کرده و نوشت: “هواپیمایی که روز گذشته به رشته کوه‌های دنا برخورد کرد، بیش از ۲۰ سال در ایران پرواز کرده و چند هفته پیش همین هواپیما با سانحه روبه‌رو شده بود. شرایط ایمنی هواپیمایی ما به‌گونه‌ای است که برخی از ایرلاینهای ایرانی اجازه فرود در اتحادیه اروپا ندارند.
این موارد به موضوع دلواپسانی باز می‌گردد که مشخص نیست نگران چه هستند. ایران در میزان تصادفات هوایی دارای مقام است. یا باید به زمان قبل از هواپیما بازگردیم و یا اینکه این واقعیت اجتناب ناپذیر را بپذیریم که مردم ایران نیازمند فناوری‌های نو به بهترین شکل هستند. حال باید از آقایان دلواپس پرسید که نمی‌خواهید کلاه خود را قاضی کرده و جواب خانواده ۶۶ نفر فوتی حادثه اخیر را بدهید؟
روزنامه همدلی: خبر کوتاه است، پرنده باز هم مرد
همدلی دلایل سقوط‌های پی در پی هواپیماها در ایران را آسیب‌شناسی کرده و نوشت: خارج از «رده» خارج از «رادار»
“خارج از «رادار» یا خارج از «رده»؟ پاسخ به همین یک پرسش می‌تواند تکلیف پهنه آسمان را با تابوت‌های پیر مرگ روشن کند. تابوت هایی که هر چند سال یک بار مسافرانش را به یک سفر بی بازگشت می‌برد.
به نظر می‌رسد هیچ مسئولی حاضر نیست مسئولیت سقوط‌های پی در پی در صنعت هوایی ایران را بپذیرد. در ایران رسم اینگونه است، پرنده که می‌میرد کسی پرواز را به خاطر نمی‌سپارد…
میانگین سن ناوگان هوایی ایران ۲۴ سال است و از ۲۹۲ هواپیمای موجود شرکت‌های هوایی در کشور۱۲۰ فروند آن زمینگیر هستند. توقف و زمینگیرشدن این هواپیماها علاوه بر تحمیل هزینه‌های بیشتربه شرکت ها، مشکلات زیادی را در صنعت هوانوردی به وجود آورده است.
ایران برای ۱۰ سال آینده نیازمند بیش از ۴۰۰ فروند هواپیمای مسافری است…
روزنامه خراسان : سقوط آسمان در دنا
خراسان با انتشار عکسی از خانواده های داغدار حادثه دیدگان به نقل از عباس آخوندی، وزیر راه نوشت: “۲۰۰ فروند هواپیما در کشور فرسوده است.
در همین حال آخوندی وزیر راه، روز گذشته در هفدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک گفت: در هر سه ناوگان ریلی، جاده‌ای و هوایی وضعیت بسیار بد است، به طوری که در حوزه هوایی نیاز به ۵۰۰ فروند هواپیما داریم، این در حالی است که ۲۰۰ فروند از آن ها با میانگین سنی بیش از ۲۰ سال، فرسوده است.
وی با بیان این که کل بودجه کشور ۱۰۰ میلیارد دلار است افزود: میزان سرمایه‌گذاری در حوزه حمل و نقل ۳۰۰ هزار دلار است بنابراین ما برای ایجاد چنین سرمایه‌گذاری نیازمند یک جراحی اقتصادی هستیم.”
مردم چه می گویند
روزنامه خراسان در بخش دیگری از این مطلب به انعکاس واکنش کاربران فضای مجازی پرداخت و نوشت: “شدت آتش بالاست و امدادرسانی ممکن نیست(پلاسکو) شدت انفجار بالاست و امداد رسانی ممکن نیست(معدن یورت) دمای حرارت بالاست و امداد رسانی ممکن نیست(سانچی) منطقه سقوط هواپیما یاسوج صعب العبور است و امداد رسانی ممکن نیست(هواپیمای یاسوج) هیچ وقت نمی گن مدیریت نداریم…!
*آن هایی که این دو سال شب و روز تیتر زدن که هواپیمای نو می خوایم چیکار و اولویت کشور نیست و… با چه رویی الان دارن تیتر انتقادی از ناوگان هوایی می زنن؟
*صمیمانه از صداوسیمای یاسوج تقاضا می‌کنم تو اون حال خراب و پر استرس از خانواده ها گزارش نگیرن! بدون مصاحبه شخصی با خانواده های داغدار هم می تونیم دردشون رو درک کنیم.”
شرق: معادله مجهول هواپیمای گمشده
روزنامه شرق در زمینه‌ی مشکی صفحه اول برای همدردی با سانحه دیدگان با مرور حوادث گذشته در ایران نوشت: سهام‌داری شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) در شرکت ملی نفت‌کش و به تبع آن، کشتی سانچی و واگذاری هواپیمایی آسمان در سال ۸۱ به صندوق بازنشستگی کشوری که هر دو زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی محسوب می‌شوند، نقطه مشترک این دو حادثه است.”
شرق همچنین به اخطار صریح قضائی به سازمان هواپیمایی کشوری، به نقل از تسنیم اشاره کرده و آورده است: ” یک مقام مسئول قضائی در کمتر از یک ماه پیش در نامه‌ای آسیب‌های موجود در سازمان هواپیمایی کشوری را به رئیس فعلی سازمان هواپیمایی ابلاغ کرده بود. در پایان این نامه اشاره شده بود که با تداوم شرایط موجود و عدم اصلاح ساختارهای اعلام‌شده (از سوی مقام قضائی)، شاهد وقوع سانحه و حادثه خواهیم بود و در صورت بروز حادثه، شخص ریاست هواپیمایی کشوری مسئولیت آن را برعهده خواهد داشت.
مشخص نیست قضائی‌کردن ماجرا در‌حالی‌که هنوز مراحل رسیدگی به حادثه طی نشده است، چه معنایی دارد؟ کارشناسان معتقدند متن صریح آیین‌نامه سوانح به‌عنوان ضمیمه پیمان شیکاگو به صراحت می‌گوید هدف از بررسی سانحه، پیش‌گیری از سوانح بعدی است نه یافتن مقصر. به گفته آنها اگر بخواهیم مقصر را پیدا کنیم، خلبانی که خطاهای انسانی می‌دهد، خطاهای خود را می‌پوشاند که سبب سوانح دیگری می‌شود که مطمئنا دیگر نمی‌توان از آنها ردی پیدا کرد و این ماجرا را پیچیده‌تر می‌کند. این ذهنیت را که دنبال مقصر هستیم، باید کنار بگذاریم، زیرا حتی در صورت خطای انسانی نیز خلبان قصد آسیب‌زدن به خود یا دیگران را ندارد. اگر چیزی جز این باشد، به‌معنای رفتاری تروریستی است که باید در قالب دیگری به آن نگاه کرد. “
سرمایه‌های انسانی که از دست دادیم
شرق در این مطلب یادآور شده: “با هر سانحه بخشی از سرمایه‌های انسانی خود را از دست می‌دهیم؛ سرمایه‌هایی که شاید هیچگاه گزینه جایگزین آنها را نداشته باشیم یا مدت‌ها طول بکشد تا کارشناسی با آن سطح سواد و دانش، بار دیگر تربیت شود. ازدست‌رفتن نیروی انسانی متخصص در سوانح و خسارت‌های اقتصادی ناشی از آن، بخشی از واقعیتی است که در ایران همواره نادیده گرفته می‌شود.”
شهروند: سقوط آسمان
روزنامه شهروند به اطلاعات سر به مهر جعبه سیاه، پرداخته و نوشت: “نمی‌توان درباره چرایی سقوط هواپیما اظهارنظر کرد. علت این حادثه هنوز مشخص نیست. این جمله آشنا و تکراری براساس روال معمول مسئولان هواپیمایی کشوری درخصوص دلایل این حادثه اعلام کردند. صبر و تحمل روال تا بازخوانی محتویات جعبه سیاه، هرچند هنوز اطلاعات جعبه سیاه بسیاری از حوادث هوایی کشور سر به مهر باقی مانده است.
روزنامه قانون: گمشدگان آسمان
قانون با تاکید بر فرسودگی هواپیما، نوشت: رییس سازمان هواپیمایی کشوری درباره عمر این هواپیما و اینکه آیا جزو هواپیماهای فرسوده محسوب می‌شود یا خیر؟ گفت:« این هواپیما عمر تقویمی ندارد چراکه عمر هواپیما براساس ساعت پرواز آن مشخص می‌شود. بنابراین نمی‌توان گفت این هواپیما فرسوده بوده است.»
اما نکته اینجاست که باید به ایمنی هواپیمایی که در طول مدتی کوتاه چندین بار با نقص فنی مواجه می‌شود، شک کرد. حال اینکه چرا این هواپیما در لیست هواپیماهای مجاز به پرواز بوده است، سوالی است که پاسخی برای آن وجود ندارد.
روزنامه مردم سالاری: سقوط هواپیمایی که ۷ سال زمینگیر بود
مردم سالاری با اشاره به ناوگان فرسوده هواپیمایی ایران و حوادث تلخ پیش آمد نوشت: “اطلاعات منتشر شده توسط پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد که تعداد کشته‌شدگان سقوط هواپیما در ایران از سال ۵۸ تا ۹۳، یک هزار و ۹۸۵ تن بوده است. یکی از دلایل اصلی بالا بودن میزان سوانح هوایی در ایران، فرسوده بودن ناوگان هواپیمایی است که به دلیل تحریم‌ها پس از انقلاب، به ندرت هواپیمای نو وارد این ناوگان شده است.
پس از برجام دولت خرید هواپیماهای مسافربری از شرکت‌های معروفی همچون بوئینگ و ایرباس را در دستور کار خود قرار داد و تاکنون چندین هواپیما از هواپیماهای برجامی وارد کشور شده‌اند. دولت اعلام کرده که ناوگان هوایی کشور به ۵۰۰ هواپیمای نو نیاز دارد. بعد از برجام خریداری هواپیمای ATR نیز در دستور کار شرکت ایران ایر قرار گرفت که تاکنون شش فروند از این هواپیما به ایران‌ایر تحویل داده شده است.
در پی توافق هسته‌ای برجام و لغو تحریم‌ها، قرارداد خرید ٢٠ فروند هواپیمای ATR72 سری ۶۰۰، بین هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ایتالیایی- فرانسوی ATR به امضا رسید. این نوع هواپیمای ملخی از امنیت قابل قبولی برخوردار است و از آنها در ناوگان هوایی کشورهای پیشرفته نیز استفاده می‌شود.
در واقع، حادثه پیش آمده یک بار دیگر نشان می‌دهد که ناوگان هوایی کشور به شدت فرسوده است و نیاز به بازسازی دارد. برخی گروه‌ها و محافل پس از برجام، به شدت خرید هواپیما را مورد انتقاد قرار داده و این مسأله بسیار مهم را به یک مسأله سیاسی تبدیل کردند. سیاست‌زدگی و رویکرد افراطی جناحی یکی از معضلات جامعه ایران است که در ماجرای خرید هواپیماهای مسافربری پس از برجام نیز تکرار شد و متأسفانه اثبات این واقعیت که چنین رویکردی تا چه حد مضر و خانمان‌سوز است، چندان طول نکشید.
هواپیمای سقوط کرده، هواپیمای برجامی و نو نبود بلکه هواپیمایی بود که اولین پرواز خود را ۲۵ سال قبل انجام داده بود. این هواپیما که در ۷ سال نیز از عمر ۲۵ ساله خود زمینگیر بوده، به دلیل نیازهای شرکت هواپیمایی آسمان دوباره تعمیر و به پرواز درآمده بود. این واقعیت به خودی خود اثبات می‌کند که ناوگان هوایی ایران تا چه اندازه به هواپیماهای مسافربری نو نیاز دارد.
روزنامه وطن امروز: دل دنا سوخت
وطن امروز نیز به اخطار صریح قضایی پرداخته و نوشت: “یک مقام مسؤول قضایی در کمتر از یک ماه پیش طی نامه‌ای آسیب‌های موجود در سازمان هواپیمایی کشوری را به رئیس فعلی سازمان هواپیمایی ابلاغ کرده بود. در پایان این نامه اشاره شده بود که با تداوم شرایط موجود و عدم اصلاح ساختارهای اعلام شده (از سوی مقام قضایی)، شاهد وقوع سانحه و حادثه خواهیم بود و در صورت بروز حادثه، شخص ریاست هواپیمایی کشوری مسؤولیت آن را برعهده خواهد داشت. علاوه بر این، آیت‌الله آملی‌لاریجانی، رئیس قوه‌قضائیه در پی سقوط هواپیمای مسافری تهران- یاسوج، از دادستان کل کشور خواست با تشکیل کمیته‌ای علت وقوع حادثه را بررسی و نسبت به برخورد قانونی با مقصران اقدام کند.”
