شنبه, ۸ آذر ۱۴۰۴ / ۱۵:۰۳:۴۴
شنیدید می گویند «دل به دل راه داره»؟! مقصود از این جمله ی کوتاه که ضرب المثلی در فرهنگ ما شده است آن است که معمولاً محبت و به یاد هم بودن دو طرفه است و وقتی یک ارتباط حقیقی و صمیمی میان دو نفر به وجود می آید که دو طرف رابطه نسبت به یکدیگر صمیمیت و محبت نشان دهند! حالا اگر جدّی جدّی این اصل همیشه ساری و جاری باشد در یک ارتباط صمیمانه و حقیقی با خدا چگونه دل به دل راه پیدا می کند؟!
به گزارش آذر صبح، تبیان نوشت: در آیه ی ۱۵۲ سوره ی مبارکه ی بقره خداوند متعال یک اصل تربیتی و تکوینی را مورد اشاره قرار می دهد و می فرماید: فاذکرونی أذکرکم و اشکروالی ولا تکفرون؛ پس به یاد من باشید تا به یاد شما باشم و شکر را بگویید و (در برابر نعمت ها) کفران نکنید.» (بقره/ ۱۵۲)
یعنی به یاد من باشید، به یاد ذات پاکی که سرچشمه ی تمام خوبی ها و نیکی هاست. در این صورت من نیز به یاد شما هستم!
در صورتی که به یاد خدا باشیم به این وسیله روح و جان خود را پاک و روشن می سازیم و خود را آماده ی پذیرش رحمت پروردگار می گردانیم. زیرا توجه به این ذات پاک در فعالیت ها ما را مخلص تر، مصمم تر، نیرومندتر و متعهد تر می سازد و در این صورت رحمت جاری الهی نصیب ما می شود که در این صورت پیروزمند و سعادتمند می گردیم!
درباره ی یادآوری بندگان و یادآوری خدا تفسیر دیگر آن است که خدا را به “دعا” یاد کنید تا شما را به “اجابت” یاد نماید: ادعونی استجب لکم. (مومن/ ۶۰)
مفسران قرآنی کوشیده اند مقصود از این یادآوری در مورد بندگان را شرح نمایند.
به راستی ما چگونه می توانیم خدا را یاد کنیم تا خود را مشمول یاد او و رحمت واسعه ی او گردانیم؟! اگر ما او را یاد کردیم، یاد آوری خدا چگونه است؟! در این باره تفاسیر متعددی ذکر شده است که خلاصه ی مختصر آن می تواند ما را در این رابطه ی صمیمانه با خدای مهربان وارد نماید!
یادآوری ما می تواند به صورت های مختلفی باشد و مصادیق متعددی داشته باشد که به همین صورت و بر همین مبنا یادآوری خدای تبارک و تعالی نیز یادآوری ما را تحقق بخشد! صورت اول یادآوری ما در واقع «اطاعت» ما از خدای باری تعالی است. مرا به اطاعت یاد کنید که در این صورت بازتاب یادآوری ما در رابطه صمیمانه با خدا می شود رحمت الهی. مرا به اطاعت یاد کنید تا شما را به رحمت یاد کنیم: «أطیعوا الله و الرّسول لعلّکم ترحمون» (آل عمران/ ۱۳۲)
درباره ی یادآوری بندگان و یادآوری خدا تفسیر دیگر آن است که خدا را به “دعا” یاد کنید تا شما را به “اجابت” یاد نماید: ادعونی استجب لکم. (مومن/ ۶۰) در یک رابطه ی صمیمانه و محبت آمیز با خدای متعال اصل تکوینی و تربیتی یاد کردن خدا با دعا، استجابت دعا و پاسخگویی ربّ جلیل را رقم می زند. در تفسیر دیگر خدا را به عبارت «یاد کردن، یادآوری خدا نه کمک کردن» ما می انجامد: ایّاک نعبد و ایّاک نستعین. (حمد/ ۴)
یادآوری ما می تواند به صورت های مختلفی باشد و مصادیق متعددی داشته باشد که به همین صورت و بر همین مبنا یادآوری خدای تبارک و تعالی نیز یادآوری ما را تحقق بخشد!
در تفسیر دیگر خدای متعال می فرماید: مرا به «مجاهدت» یاد کنید تا شما را به «هدایت» یاد کنم. «والذین جاهد و افینا لنهدینّهم سبلنا.» (عنکبوت /۶۹)
دیگر صورتی که انسان خدا را یاد می کند شکر نعمت های الهی است که در این صورت یادآوری خدا «زیادی نعمت» است: مرا به شکر یاد کنید تا شما را به زیادی نعمت یاد کنم؛«لئن شکر تم لأ زیدنّکم» (ابراهیم/ ۷)
بر اساس این تفسیر در رابطه ی صمیمانه ی ما با خدا شکر نعمت های خدا یادآوری او و افزایش نعمت ها از جانب حضرت حق یادآوری بندگان توسط خداوند متعال است. هم چنین تفسیر دیگر در این زمینه یادآوری خدا در دنیاست تا خدا نیز انسان را در آخرت یاد کند. هم چنین یادآوری خدا در خلوت تا خداوند نیز در جلوت و جمع و ظهور انسان را یاد نماید و البته هر یک از این امور جلوه ای از معنای وسیع آیه ی شریفه است و آیه ی فوق همه این معانی و حتی غیر از این ها را هم شامل می شود.
بر اساس آموزه ی قرآنی برای آنکه رحمت واسعه ی الهی و نعمات وافر حضرت حق و به طور خلاصه ذکر و یادآوری خدا شامل حال مان بشود شرطش آن است که قدم برداریم و خدا را یاد کنیم تا ما را یاد کند! «اللهم اجعلنا فی الدّنیا من الذّاکرین و فی الآخره من المذکورین»
منابع و مآخذ
۱- تفسیر نمونه- زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی.
۲- تفسیر نور- حجت الاسلام محسن قرائتی
۳- تفسیر کبیر- فخر رازی
۴- ضیافت (تفسیر موضوعی)- کانون قرآن و نهج البلاغه- رمضان المبارک ۱۴۲۵٫
۵- تفسیر المیزان- آیت الله علامه طباطبائی (رحمه الله)
