پنجشنبه, ۱۳ آذر ۱۴۰۴ / ۱۵:۲۹:۲۰
«مجموعه حوادث، وقایع و رویدادها این مساله را به القا میکند که آستانه تحمل مردم پایین آمده است. واقعیت این است که یکی از علل اصلی پایین آمدن آستانه تحمل آحاد مختلف جامعه و افزایش برخورد خشونتآمیز در میان مردم، از مسائل اقتصادی و معیشتی نشات گرفته است.»
به گزارش آذر صبح، روزنامه اعتماد نوشت: «سال ۹۶ واپسین روزهای خود را پشت سر میگذارد؛ سالی متفاوت نسبت به سالهای قبل و پر از حوادثی غیر منتظره. سالی که در آن مردم، با حضور پرشور پای صندوقهای رای، یکی از بالاترین نرخ مشارکت سیاسی در تاریخ حدودا چهار دههای جمهوری اسلامی را رقم زدند. البته «جمهوری اسلامی» به عنوان یک نظام مردمسالار با پشتوانه دینی نه با این دست مشارکتهای سیاسی همچون انتخابات اردیبهشت ۹۶ بیگانه است و نه با اعتراضات دی ماه امسال ناآشناست. با این همه، واقعیت این است که اعتراضات اخیر در نخستین ماه زمستان ۹۶ و همچنین درگیریهای یکی، دو شب گذشته جمعی از دراویش گنابادی در خیابان پاسداران تهران تفاوتی آشکار با اعتراضات سالها و دهههای قبل داشت و آن، این که اعتراضات و درگیریهای اخیر برخلاف نمونههای پیشین، رنگ و بوی خشونت داشت.
برای بررسی ابعاد این مساله بهسراغ محمدرضا تابش، نایبرییس نخست فراکسیون امید مجلس رفتیم و نظرات این نماینده اصلاحطلب مجلس را درباره علت این تفاوت اساسی جویا شدیم.
در سال اخیر شاهد بالاگرفتن خشونتهای خیابانی چه در حوزه اجتماعی و چه در اعتراضات سیاسی بودیم. فارغ از حوادث یکی، دو روز اخیر در مورد دراویش گنابادی، اعتراضات دیماه بهمراتب از نمونههای پیشین اعتراضات سیاسی خشونتآمیزتر بود. علت چیست؟
مجموعه حوادث، وقایع و رویدادها این مساله را به القا میکند که آستانه تحمل مردم پایین آمده است. واقعیت این است که یکی از علل اصلی پایین آمدن آستانه تحمل آحاد مختلف جامعه و افزایش برخورد خشونتآمیز در میان مردم، از مسائل اقتصادی و معیشتی نشات گرفته است. به هر حال مردم از هر نظر در فشار اقتصادی قرار دارند و در این اوضاع نابسامان اقتصادی و معیشتی طبیعتا میزان سفرها و تفریحات آنها کاهش یافته، سفرهشان کوچکتر شده و بیش از پیش نگران آتیه فرزندانشان هستند. از دیگر سو فضا به گونهای نیست که مردم احساس خوشایندی نسبت به رعایت حقوق شهروندیشان داشته باشند. مردم احساس میکنند مطالباتشان چندان مورد توجه قرار نمیگیرد.
این احساس ناخوشایند از عدم توجه به مطالبات مردم نسبت به کدام نهاد است؟
طبیعتا مجموعه حاکمیت! به هر تفسیر، پایین آمدن آستانه تحمل مردم، چنین پیامدهایی را نیز به دنبال دارد. شما این وضعیت نامساعد را به روشنی در ترافیکهای شهری میبینید که مردم چگونه بیتحمل شده و بیدلیل پشت چراغ قرمز بوق میزنند و راه همدیگر را قطع میکنند. در چنین شرایطی وقتی موضوع دراویش پیش میآید، آنها هم با اتوبوس به نیروهای انتظامی حمله میکنند و دست به حرکات خلاف میزنند؛ چرا که اختیار دست خودشان نیست.
راهحل چیست؟
شاید همانطور که به صورت بطئی مجموعه علل و عواملی آستانه تحمل مردم را پایین آورده، باید سعی کنیم، به مرور این خلأها و ضعفها را شناسایی کرده و نسبت به ترمیم آن اقدام کنیم. ضمن آن که باید توجه داشته باشیم، با وجود آن که شاید یکی از مهمترین علل و عوامل بروز چنین وضعیت نابسامانی در جامعه در راستای پایین آمدن آستانه تحمل مردم در بزنگاهها مختلف، مشکلات اقتصادی و کمبودهای معیشتی است اما لزوما حل این مشکلات نیازمند صرف پول و هزینه هنگفت نیست. بسیاری اوقات میتوان بدون صرف یک ریال به جامعه احترام بگذاریم و نظراتشان را در مدیریت امور مختلف دخیل کنیم. بسیاری اوقات میتوانیم با رعایت اخلاق، توجه به آداب و سنن فرهنگی و بازگشت به اصول دینی و اخلاقی، جلب اعتماد مردم در سطوح و شوون مختلف و مواردی از این دست، نسبت به حل این مشکل اقدام کنیم.
راهکار عملی حل این مشکلات چیست؟
راهکار عملی اداره شایسته مملکت است.
چندی پیش سخنگوی قوه قضاییه از پیشبینی ناآرامیها و اعتراضهایی که دیماه رخ داد، برای بهمن و اسفند سخن گفته بود و وزیر کشور نیز از بروز اتفاقاتی مشابه در سال آینده سخن گفته است. پیشبینی شما برای سال آینده چه خواهد بود؟
ما مردمی بینظیر داریم که عزیزانشان را برای این خاک دادهاند. ما میدانیم وقتی فرزند انسان سردرد میگیرد، زمین و آسمان را به هم میرساند که این مشکل حل شود و این ملت، فرزندانشان را فدای کشور کردهاند. اگر مجموع وقایع و رویدادها باعث شود که مسئولان سرشان را از زیر برف بیرون بیاورند و بدانند که برای حل مشکل، باید با هم تعامل کنیم، میتوان امیدوار بود. به هر حال این درست نیست که مسئولان از طریق تریبونهای مختلف علیه یکدیگر صحبت کنند و از همدیگر نیز طلبکار باشند.
متاسفانه امروز میبینیم جای مردم و مسوولان تغییر کرده است. مردم باید مطالبهگر باشند اما در عمل میبینیم، وقتی مسئولان صحبت میکنند، مطالبات بیشتری دارند. ضمن آن که نگاه مردم به مجموعه حاکمیت است و این حاکمیت یعنی قوای سهگانه اعم از قوه قضاییه، مقننه و مجریه. اگر این قوای سهگانه با یکدیگر تعامل کنند، جلسات هماهنگی و تعامل برگزار کنند و با تهیه مانیفستی مشخص و مدون، با شفافیت به مردم توضیح دهند که مثلا فلان مشکل را میتوانیم ظرف یک هفته، ۲۰ روز، ۲ ماه، یک سال، ۳ سال یا اصلا ۵ سال حل میکنیم، میبینید که مردم شرایط را درک میکنند. میتوانید امتحان کنید تا ببینید اگر درمورد حل یک مشکل به مردم قول بدهید و مردم بدانند عزمی راسخ برای حل مشکلات وجود دارد، سختیها را به جان خریده و با اعتماد به حاکمیت، تحمل میکنند.
نسبت به حل مشکلات در سال آینده امیدوارید؟
ببینید، من همیشه این مساله را میگویم، متاسفانه وقتی میبینیم اعتراضی صورت گرفته و خاتمه مییابد، همه به راحتی فراموش میکنند. نباید فراموش کنیم که این ملت باوجود این مشکلات فراوان، در راهپیمایی ۲۲ بهمن چگونه وارد عرصه شدند و در راستای وطنپرستی، اسلامدوستی و ایراندوستیشان به میدان آمدند. اما نباید این حضور حماسی را مصادره به مطلوب کنیم و اصل مشکلات را فراموش کنیم. یادمان باشد مردمی که در حمایت از کشور به میدان آمدند، توقعات و انتظارات برحقی دارند که باید به آنها توجه شود. از طرفی وضعیت کشور نیز شبیه به یک بیمار است. اگر وضعیت بیماری به سطح متاستاز رسیده باشد و بیماری در همهجا ریشه دوانده باشد، دیگر قابل درمان نیست اما اگر ابتدای بیماری باشد، میتوانیم بیمار را احیا و درمان کنیم تا عمر طبیعی خود را داشته باشد. هماکنون وضعیت کشور بهلحاظ درآمدی، صندوقهای بازنشستگی، بحرانهای آب و محیط زیست، نظام بانکی و دیگر مشکلات در شرایطی نامساعد قرار دارد اما شبیه به بیماری است که هنوز قابل درمان است و میتوانیم با تعامل و هماهنگی و برنامهریزی دقیق، به نحوی عمل کنیم که هم مردم بتوانند به مطالباتشان برسند و هم کشور به لحاظ توسعه و پیشرفت، مسیر ترقی طبیعی خود را طی کند.
