دیدار ظریف و جان کری

ماه گذشته جان کری وزیر امور خارجه سابق امریکا به طور خصوصی با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در تعمیق روابط ایران و روسیه علیه آمریکا/نیویورکر: پوتین می‌خواهد ایران را از غرب دورتر کندحاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ ملاقات کرد.

به گزارش آذر صبح، آفتاب‎نیوز نوشت: این زوج دیپلماتیک بیش از سایر دیپلمات‌ها به طور آشکارا با یکدیگر دیدار داشته‌اند و در طی دو سال مذاکرات فشرده در مورد برنامه هسته‌ای ایران به توافق دست یافتند. اکنون اما کری در قدرت نیست. او بی‌سر و صدا از طرف ایرانی خواست تا توافق را ترک نکند و شرایط آن را نقض نکند؛ هر چند که دولت ترامپ این کار را انجام می‌دهد. چند روز بعد، در مسکو بحث درباره خاورمیانه در جریان بود. در این رویداد کلیدی ظریف و «سرگئی لاوروف» همتای روس او حضور داشتند. هر دو در کنار هم نشسته بودند. دو طرف به طور جدی به دیپلمات‌ها و کارشناسان سی و هفت کشور صحبت کردند و به سوالات پاسخ دادند. ظریف گفت که موضع ایران و روسیه در مورد بسیاری از مسائل منطقه‌ای بسیار نزدیک به یکدیگر است.

«رابین رایت» نویسنده گزارش تازه‌ای درباره نزدیکی ایران و روسیه به یکدیگر در نشریه «نیویورکر» که پیشتر با ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز مصاحبه کرده بود می‌گوید که تصمیم ترامپ سبب شد تا ایران و روسیه به یکدیگر نزدیک‌تر شوند. او می‌نویسد: «تصمیم دولت ترامپ برای مقابله با توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی هزینه ژئواستراتژیک گسترده‌ای برای واشنگتن داشته است. رابطه مسکو و تهران از رابطه‌ای تاکتیکی، نظامی، سرد و محاسبه شده دیپلماتیک و عملگرایانه اقتصادی اکنون به همکاری استراتژیک رو به رشد تبدیل شده است؛ آن هم به دلیل تهدید برجام از سوی ترامپ. پوتین تلاش می‌کند تا روسیه ابر قدرتی فوق العاده باشد و قدرت آن کشور احیا شود ایران نیز هدف‌اش آن است که دوباره صرفا به یک بازیگر تبدیل شود. از سال ۲۰۱۷ میلادی به این سو زمانی که ترامپ موضع خود را آشکار کرد ایران و روسیه به یکدیگر نزدیکتر شده‌اند؛ آن هم به دلیل تنش‌های رو به رشد با واشنگتن و تلاش برای گسترش حوزه نفوذ در خاورمیانه».

مدیر مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه در تهران در مسکو به گفت: «اکنون روسیه بازیگری بسیار وسوسه‌انگیز در منطقه است؛ این به پویایی سیاست آن کشور ربط دارد. روسیه خلاء قدرت ایجاد شده را پر کرده است. این امریکاست که سبب ایجاد سردرگمی منطقه‌ای شده است».

«رابین رایت» می‌نویسد پیوندهای عمیق میان روسیه و ایران در دیدار پوتین با رهبر ایران در ماه نوامبر گذشته آشکار شد. به گزارش رسانه‌های ایران، رهبر انقلاب به پوتین گفتند که ما با همکاری هم می‌توانیم امریکا منزوی کنیم. پوتین نیز همکاری رو به رشد ایران و روسیه را بسیار سازنده خواند. یک تحلیلگر گروه بین المللی بحران می‌گوید که در این دیدار مهمترین چیزی که پوتین گفت این بود که من به شما خیانت نخواهم کرد. این دیدار کم‌تر از سه هفته پس از آن بود که ترامپ اعلام کرد پایبندی ایران به مفاد برجام را تایید نمی‌کند.

این نشریه در ادامه می‌نویسد: «پیام پوتین به رهبر انقلاب این بود که شما اساسا می‌توانید به ما اعتماد کنید. ما مانند آمریکایی‌ها نیستیم و خیانت نمی‌کنیم. این یک لحظه محوری در اتحاد میان دو کشور است چرا که در چند سال گذشته روابط میان طرفین تنها تاکتیکی بوده‌اند. این پیام در سرتاسر خارمیانه و جهان شنیده شده است».

یک استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران که در دانشگاه کلمبیا نیز فعالیت علمی داشته است به «رابین رایت» می‌گوید: «این مسائل فقط محدود به برجام نمی‌شوند. این درباره آینده ایران است. امریکایی‌ها سب می‌شوند تا ما عمدا و یا ناخواسته به آغوش روس‌ها کشیده شویم. گاهی اوقات فکر می‌کنم که امریکا ترجیح می‌دهد ما در مدار روسیه قرار گیریم نه آن که کشوری مستقل باشیم.

«نیویورکر» در ادامه اشاره می‌کند که در طول سالیان گذشته همکاری نظامی تهران و مسکو نیز تشدید شده است و در این‌باره می‌نویسد: «سردار سلیمانی فرمانده سپاه قدس شاخه برون مرزی سپاه پاسداران فردی است که در سوریه نقش مهمی ایفا کرده است. او با مقام‌های روس دیدارهای گسترده‌ای داشته است. پس از پیروزی انقلاب ایران و قطع رابطه آن کشور با امریکا، روسیه از فرصت استفاده کرد و وعده فروش موشک‌های زمین به هوا اس-۳۰۰ را به ایران داد. با این حال، علیرغم وعده روسیه در مذاکرات سال ۲۰۰۷ میلاید برای ارسال موشک‌ها موضوع تا سال ۲۰۱۵ میلادی به نتیجه نرسید.

«نیویورکر» در ادامه می‌نویسد مسکو و تهران هنوز اختلافاتی با یکدیگر دارند، اهداف مشترکی هم دارند اما انگیزه‌های‌شان متفاوت است. ایران برای روسیه در سوریه، در قفقاز و در آسیای مرکزی اهمیت دارد. با این حال، این بدان معنا نیست که روابط دو کشور عاری از هرگونه اختلاف است.

با این حال، «نیویورکر» می‌نویسد که روسیه در ماه‌های گذشته در شورای امنیت به نفع ایران در مورد دو مسئله ارسال تسلیحات ایران به یمن و موضوع اعتراضات در ایران رای داده است. پس از توافق هسته‌ای، در سال ۲۰۱۵، پوتین نگران نزدیک شدن ایران و ایالات متحده به یکدیگر بود. اکنون اما او خرسند است که ایران از امریکا دورتر شده است و امکان بهبود روابط حاصل نشد. روسیه در حال حاضر به یکی از متحدان قوی و مهم ایران تبدیل شده است.