بزرگترین تهدید علیه ایران کدام است؛ اقدامات ترامپ یا بحران بانکی و بازار ارز؟

کارشناسان می‌گویند که بحران بانکی تهدید بزرگتری برای اقتصاد ایران در مقایسه با هرگونه تصمیم ترامپ علیه برجام است. سال های برنامه‌ریزی و تنظیمات ضعیف در نظام بانکی ایران از زمان آغاز به کار وام‌دهندگان خصوصی در سال ۲۰۰۴ میلادی شروع شد که بانک‌ها توانستند با نظارت کم گسترش یابند.

به گزارش آذر صبح،آفتاب نیوز به نقل از شبکه خبری «بلومبرگ» با اشاره به چالش نظام بانکی در ایران می نویسد: «احمد» که صاحب یک آژانس تبلیغاتی در منطقه ای تجاری در تهران است تلاش کرده تا وام تجاری را از یکی از ده‌ها وام‌دهنده دریافت کند. یافتن بانک در ایران آسان است. چالش اصلی یافتن بانکی است که با بهره‌ای مقرون به صرفه وام دهد و شرایط مناسبی داشته باشد. «احمد» حدود ۲۰ نفر را استخدام کرده است و می گوید بانک تایید کرد که حساب‌های او و فعالیت‌اش سالم هستند و صلاحیت دریافت وام را دارد اما زمانی که درخواست وام کرد درخواست او را رد کردند و بهانه های مختلفی آوردند».

این شبکه خبری می افزاید: کارشناسان می گویند که بحران بانکی تهدید بزرگتری برای اقتصاد ایران در مقایسه با هرگونه تصمیم ترامپ علیه برجام است. سال های برنامه‌ریزی و تنظیمات ضعیف در نظام بانکی ایران از زمان آغاز به کار وام‌دهندگان خصوصی در سال ۲۰۰۴ میلادی شروع شد که بانک‌ها توانستند با نظارت کم گسترش یابند. برخی از آن‌ها به ابزار سرمایه‌گذاری برای سیاست‌های پوپولیستی احمدی‌نژاد تبدیل شدند و در سرمایه گذاری در پروژه‌های مسکن مهر، وام های خطرناکی را ارائه می کردند. پس از آن شاهد حجم قابل توجه نقدینگی پس از تغییر قیمت نفت در سال ۲۰۱۴ میلادی و ناکامی در جذب سرمایه خارجی از سوی ایران بودیم. «تیمور رحمانی» استاد اقتصاد دانشگاه تهران می گوید: «حل بحران بانکی برای ایران مسئله اول است و باید آن را حل کرد. اگر بخواهیم این مسئله را حل کنیم باید هزنیه های آن را بپذیریم و خود را آماده کنیم.

بلومبرگ می نویسد: راه‌حل‌ها روشن نیستند. صنعت بانکداری ایران تا حد زیادی جدا از جهان افتاده و به بانک مرکزی ایران متکی است تا پول را به آن سیستم منتقل کند. واقعیت آن است که یکی از مقام‌های بانکی اخیرا گفته بود که برای بازسازی سیستم بانکی ایران به ۲۰۰ میلیارد دلار نیاز است؛ تقریبا برابر با نیمی از اقتصاد ایران که ایران نمی‌تواند آن را بپردازد.

این شبکه خبری می نویسد این نگرانی وجود دارد که موسسات سالم با گرفتن وام های بزرگ سمی نابود شوند. بدترین وضعیت ممکن در آن صورت ایجاد نارامی اجتماعی در ایران خواهد بود.

«چارلز رابرتسون» اقتصاددان ارشد جهانی در لندن می گوید: پیش از این، ایران با چنین بحران بانکی‎ها مواجه نبوده است و نمی داند چگونه می تواند چنین بحرانی را مدیریت کند و از آن خارج شود. زمانی که یک بحران بانکی را پشت سر گذاشتید باید نگران ۲۰ سال بعد برای بحران بانکی بعدی باشید.

بلومبرگ می افزاید: البته بانک مرکزی گزارشی در ماه ژانویه منتشر کرد که نشان داد وام های بد به میزان ۲۶.۶ میلیارد دلار کاهش یافته‌اند؛ این در حدود ۱۱ درصد کل وام دهی است. با این حال، مشکل بزرگتر است؛ چرا که بانک مرکزی توانایی زیادی در پیگیری بدهی های معوقه بانکی ندارد زیرا برخی از بانک ها به نهادهای دولتی و نهادهای قدرتمند و افراد ذینفوذ وابسته هستند. از سوی دیگر گفته می شود که بانک ها پول ها را در پروژه های با ریسک بالا به ویژه در بخش املاک سرمایه گذاری می کنند. بسیاری از پروژه های ناتمام نتیجه این مشکل هستند.

بلومبرگ با اشاره به وجود موسسات مالی و اعتباری در ایران می نویسد: بانک مرکزی بسیاری از آنها را غیرقانونی اعلام کرده است و در بسیاری از موارد این موسسات بدون مجوز و بی رویه وام ارائه کردند. تورم نیز مشکل دیگر در ایران است که اکنون در سطح ۹.۶ درصد قرار دارد. در نتیجه، بانک مرکزی مجبور به تزریق پول به سیستم است و نرخ بیکاری نیز بالاست. روحانی از بانک ها گلایه کرده و خواستار به پایان رسیدن فعالیت های غیربانکی بانک ها مانند حضور آن ها در فعالیت‎های غیرمرتبط تجاری و اقتصادی شده است. او پرسیده است چرا باید در هر خیابان شعبه‎های فراوان بانک را ببینیم؟ «احمد» به «بلومبرگ» می گوید: «سیستم بانکی می تواند به رونق کسب و کار در ایران کمک کند اما واقعیت این است که اکنون خود تبدیل به مانع اساسی در مسیر پیشرفت اقتصاد شده است.

یورو به جای دلار

شبکه خبری «الجزیره» گزارشی را درباره جایگزینی یورو به جای دلار در گزارش‌های مالی ایران منتشر کرده است.

این شبکه خبری می نویسد در میانه بحران ارز در ایران دولت با هدف جلوگیری از بی ثباتی بازار و با هدف محدودسازی دسترسی به دلار امریکا، یورو را به عنوان ارز جایگزین انتخاب کرده است.صنعتگران و فعالان حوزه تجارت در ایران منتظر سیاست های جدیدی دولت درباره جایگزینی یورو با دلار و تاثیرات آن هستند. «نیوشا شیخ سلیمانی» از واردکنندگان مواد اولیه خام برای صنعت کاشی و سرامیک در تهران به «الجزیره» می گوید: «تصور می کنم اگر از یورو به عنوان ارز اصلی استفاده شود تاثیر روانی نوسانات ریال در برابر دلار را کاهش خواهد داد. او می گوید شرکت‌اش عمدتا در معاملات از یورو استفاده می کند اما هنوز برخی از صورتحساب‌های‌شان بر مبنای نرخ ریال- دلار است».

او می گوید از هر حرکت دولت برای بازگرداندن ثبات به بازرا ارز استقبال می کند چرا که عدم اطمینان نسبت به قیمت ارزش خارجی بر کار او تاثیر منفی گذاشته است.

این شبکه خبری در ادامه می نویسد: «ولی الله سیف» رییس بانک مرکزی ایران گفته بود که علت اصلی این اقدام تحریم های امریکا است. با توجه به تنش‌های شدید در رابطه با امریکا محدودیت دسترسی ایران به دلار باقی مانده و این موجب کاهش ارزش ریال در برابر دلار در هفته های اخیر شده است. از تابستان سال گذشته ریال تقریبا ۵۰ درصد از ارزش خود را ا در برابر دلار امریکا از دست داده است و برخی از ایرانیان به دلیل عدم اطمینان از ثبات اقتصادی کشور دلار زیادی خریداری کردند. انتظار می رود کاهش ناگهانی ارزش ریال موجب افزایش قیمت کالاهای وارداتی و افزایش نرخ تورم شود. برای کنترل بحران ارز هفته گذشته دولت ارز را تک نرخی کرد و قیمت ۴۲۰۰ تومان را برای هر دلار تعیین کرد.

الجزیره در ادامه به نقل از یک فعال حوزه بازار ارز در ایران اشاره می کند که سیاست اخیر دولت خبر خوبی برای واردکنندگان و صادرکنندگان است اما هنوز عدم قطعیت جدی وجود دارد که آیا این موضوع باعث سردرگمی بیشتر در حوزه تحارت ایران خواهد شد یا خیر. او می گوید: حتی اگر دولت به طور رسمی هم دلار را با یورو جایگزین کند هنوز دلار در بازار آزاد به فروش می رسد. بسیاری برای سرمایه گذاری بر روی دلار حساب می کنند.

او می گوید امیدوار است تصمیم اخیر دولت صرفا موقت نباشد؛ مثل دارویی کوتاه مدت برای کاهش تب. او می گوید واقعیت آن است که محدودیت دسترسی به دلار بر ثبات اقتصاد ایران تاثیر منفی می گذراد و این واقعیتی غیرقابل انکار است.

برچسب های :

##ترامپ