با گذشت چندین سال همچنان عاقبت هنرستان هنرهای تجسمی میرک تبریز مشخص نیست و وضعیت نامناسب آن، اهالی هنر را نگران کرده است.
آذر صبح/ سمیه گل محمدی: هنرستان میرک محل بروز استعدادهای فراوانی است که بنای اولیه این هنرستان به سال ۱۲۹۷شمسی باز می گردد ، این هنرستان توسط استاد میرمصور ارژنگی هنرمند و نقاش بنام آذربایجانی اداره می شد و محل اداره صنایع مستظرفه نیز بود تا این که در سال ۱۳۶۶ با نام هنرستان هنرهای زیبای میرک آغاز به کار کرد و با وجود امکانات محدود و فضای اجتماعی ناهمسو با فضای هنرستان در آن سال ها ، افرادی را تحویل جامعه داد که از بزرگان هنری ایران و جهان به شمار می روند.
با نگاه اجمالی به سابقه این هنرستان می توان دریافت که وضعیت هنری هنرجویان و هنرآموزان میرک در دهه ۵۰ تاحدی به اوج رسیده بود، ناگفته نماند که میرک هنرمندانی چون مرحوم مرتضی نخجوانی ، مرحوم غنی زاده ، باقری، ابراهیم مقبلی، آشوت بابایان ، علی اکبر یاسمی ، بخت شکوهی و دیگر هنرمندان از جمله مفاخر فرهنگ و هنر آذربایجان محسوب می شدندرشد و شکوفا کرده است.
در دهه ۶۰ با آمدن هنرجویان جدید و بازگشت استادان ، دوباره این هنرستان سیر صعودی را طی کرد وتاهمین سالهای اخیر در تربیت هنرمندان نه فقط در آذربایجان بلکه در ایران نقش مهمی را ایفا کرد. در سال۷۳ با انشعاب هنرستان دخترانه با نام کوثر و در سال ۸۵ هنرستان موسیقی و نمایش با نام اقبال آذر فرزندان میرک از مادر جدا می شوند که به عقیده برخی صاحب نظران این جدایی ها اولین ضربه را به تنه محکم درخت زندگی هنرستان می زند.
اینک هنرستان میرک در آستانه واگذاری به بخش خصوصی قرار گرفته شده است ، در این راستا برخی از مسئولین واسپاری را تنها راه چاره مشکلات هنرستان میرک میدانند، در این خصوص آذر صبح به منظور بررسی واگذاری این هنرستان گفتگوهایی با هنرمندان ترتیب داده است که در ادامه میآید…
سعید جلوه گری یکی از هنرمندان بنام تبریزی چندان موافق موضوع واگذاری نیست، وی می گوید: هنرستان میرک از مراکز قدیمی و یکی از برترین های حوزه فرهنگ و هنر کشور است که متاسفانه طی ماه های اخیر به بخش خصوصی واگذار شده ولی این کار اصول و قوانین خاصی دارد که باید متولیان هنری پاسخ گو باشند.
میرک به کدامین بخش خصوصی ها واگذار شده! چرا واگذار شده! آیا در دست افراد هنری است!؟
این هنرمند بنام تبریزی افزود: من نیز همچون سایر هنرمندان در تعجبم که چرا هنرستان صدساله با این امر مواجه شده است؟! در همین راستا سوالاتی نظیر میرک به کدامین بخش خصوصی ها واگذار شده!، چرا واگذار شده!، آیا در دست افراد هنری است!، و … در ذهنم خطور کرده که تاکنون جواب آن ها نیافته ام.
وی ضمن ابراز گله مندی ادامه داد: چرا باید هنرستانی چون میرک که قدمت چندین ساله دارد ، در وضعیت بحرانی قرار گیرد، اگر تنها مشکل این مرکز بعد مالی است این جریان توسط هنرجویان و اساتید حل شدنی است .
اصلی ترین مشکلات هنرستان هنرهای تجسمی میرک چیست؟
جلوه گری با بیان اینکه بزرگترین مشکل هنرستان میرک سطح علمی آن است، تشریح کرد: بیشتر هنر جویان این مرکز نارضایتی خود را از عدم یادگیری اعلام کردند چرا که آینده ی هنری استان در دست آن هاست ولی متاسفانه سیر نزولی این حوزه موجب ناخوشایندی شده است.
وی در خصوص نبود تجهیزات هنری در این مرکز توضیح داد: نبود تجهیزات برای استفاده هنرجویان یکی از عمده ترین مشکلات این هنرستان به شمار می رود که اساتید نیز از این موضوع همواره انتقاد می کنند.
اصلی ترین مشکل آموزشگاه های هنری ودلیل تعطیلی آن ها در تبریز کمبود منابع مالی است
صابر بقال اصغری یکی از نقاشان تبریزی دیگر منتقد موضوع واگذاری این هنرستان است، می گوید: اصلی ترین مشکل آموزشگاه های هنری ودلیل تعطیلی آن ها در تبریز کمبود منابع مالی است چرا که با شهریه آموزشی هنر جویان نمی توان یک مجموعه را اداره کرد، متاسفانه هیچ کمکی از سوی هیچ ارگانی به آموزشگاه های هنری اعطا نمی شود تا بخشی از مشکلات برطرف شود.
بهرنگ تیلا یکی از موسیقی دانان شاخص تبریزی نیز معتقد است؛ شرایط هنرستان میرک بسیار نگران کننده است چراکه آینده ی هنرجویان بلاتکلیف بوده و این امر موجب دلسردی آنان از هنر می شود.
جمال سوزنده، دیگر هنرمندان تبریزی با اشاره به اصلی ترین مشکلات هنرستان یادآور شد: یکی از اصلی ترین مشکلات که برای هنرستان میرک به وجود آمد کمبود منابع مالی و تجهیزات آموزشی بود که این موضوع باعث سیر نزولی این هنرستان چندین ساله شد.
واگذاری با واسپاری چه تفاوتی دارد؟
سعید جلوه گری در این رابطه اظهار کرد: همچنان در پی تعریف واگذاری و واسپاری هستم تا بیابم چه تفاوتی بین این دو وجود دارد، مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد تبریز در جلسه ای که جهت بهبودی وضع این هنرستان تشکیل شده بود در خصوص واگذاری این مرکز تشریح کرد که این حوزه واسپار شده است.
هنرمند تبریزی عنوان کرد: واگذاری این هنرستان قراردادی بوده و همه ساله تمدید می شود و در صورت عدم مدیریت صحیح، مدیریت واگذار میشود.
جلوه گری با طرح این سئوال که آیا واگذاری هنرستان میرک در سطح علمی آن تاثیر دارد، ادامه داد: اگر اساتید مجرب و باسواد در این هنرستان تدریس کنند قطعا هزینه های آن سیر صعودی خواهد داشت، در نتیجه باید برای تامین هزینه فکری اساسی شود.
وی ادامه داد: با صراحت تمام می توان گفت اگر میرک با این روند پیش رود آینده ای تاریک رادر پیش رو دارد ولی اگر خوشبینانه بنگریم شاید در صورت بهبودی این مرکز، هنرجویان نیز خودکفا شوند واین امر موجب موفقیت های روزافزون جامعه هنری خواهد بود.
جلوه گری خاطر نشان شد: اگر پیشکسوتان هنری تبریز در واگذاری این هنرستان سهمی داشته باشند طبیعتا وضعیت این مرکز روبه بهبودی خواهد رفت، چرا که هنرجویان هنرستان از نوع اوری و خلاقیت بسیارویژه ای برخوردارند که اگر وضعیت روشن شود موفقیت های چشمگیر آنان نیز زبان زد عام و خاص خواهد بود.
وضعیت میرک همچنان مبهم…
بهرنگ تیلا ی در خصوص واگذاری این هنرستان ادامه می دهد: هنرستان میرک واگذار شده درحالی که برخی از مسئولین همچنان ادعا می کنند که این هنرستان واسپار شده، فرق واگذاری با واسپاری همچنان برای ما تفکیک نشده است.
وی دلیل اصلی واگذاری میرک را عرم تامین منابع مالی دانست و گفت :یکی از معضلات اصلی در این راستا وضعیت اسف بار هنرستان بوده که همچنان یک پا در هوا معلق مانده و آینده و سرانجام مشخصی را ندارد.
تیلا خاطرنشان شد: اگر دغدغه ی اصلی منابع مالی است این هزینه می تواند توسط هنرجویان و اساتید کنترل شده و میرک را اداره کنند.
حمایت نهاد ها و ارگان های مختلف چاره بهبود وضعیت میرک
دراکثر نقاط جهان هزینه های هنری برعهده ی شهرداری های آن کشور بوده که متاسفانه این امر در کشور ما تعریف عملی مشخصی ندارد، اگر ارگان های شهری از هنر تبریز حمایت کنند مطمئنا هویت میرک نیز به عموم مردم شناسانده می شود، چراکه تبریز مهد تمدن فرهنگ و هنر است و میرک یکی از نشانه های آن است.
بقال اصغری در این خصوص ابراز می کند: در اکثر کشورها نه تنها هنرستانها و دانشگاه ها مورد حمایت دولت است بلکه به آموزشگاه و آتلیه های هنری هم حقوقی از سوی دولت پرداخت می شود و به همین دلیل اساتید با کمترین دغدغه فکری و مالی فقط مشغول پرورش استعداد های هنرآموزان می پردازند، همچنین به نوعی معافیت مالیاتی و کمترین پروسه های اداری برای موسسات هنری در نظر گرفته شده است
تیلا عنوان کرد: به نظر من اگر اداره ارشاد توانایی حمایت از این هنرستان را ندارد می تواند به بخش های دولتی همچون آموزش و پرورش واگذار کند تا شاید حمایت های مالی وضعیت این هنرستان چندین ساله را در آستانه بهبودی قرار دهد.
سوزنده تشریح کرد: در هر جای جهان حمایت و پشتیبانی از دانش آموزان وجود دارد که این امر در تحصیلات دانشگاهی کم و بیش تغییر می کند ولی این اتفاق در کشور ما از ابتدا امر تعریف مشخصی نداشته و موجب ایجاد آسیب های جدی در تمامی حوزه ها به ویژه عرصه هنر شده است.
میرک یادگار حوزه فرهنگ و هنر تبریز است
سعیده جلوه گری با بیان اینکه میرک یکی ازمکان های ارزشمند تبریز است، اذعان داشت: مقبره الشعرای تبریز یکی از تاریخی ترین مکان های تبریز است اگر کار واگذاری صحیح است آن را نیز واگذار کنند اگر این کار را می توانند انجام دهند میرک را نیز واگذار کنند، هنرستان میرک زنده است و نفس دارد واگذاری به معنی مرگ آن است! آینده هنری تبریز در دست هنرجویان میرک است پس باید به فکر آینده میرک باشیم هنر تبریز یکی از اصلی ترین ارکان پیشرفت شهر است مسئولین باید حمایت کنند.
پول محوریت اصلی آموزش..
صابر بقال اصغری یکی از نقاشان و هنرمندان بنام تبریزی در راستای واگذاری هنرستان میرک ادامه داد: متاسفانه هنرستان میرک به بخش خصوصی واگذار شده یعنی اگرهر فردی که استعداد، ذوق، علاقه هم داشته باشد باز نمی تواند هنرمند شود چون پول جایگزین پیشرفت شده است.
نقاش بنام تبریزی با بیان اینکه متاسفانه در تبریز هنرمندانی وجود دارند که شاید دیگر در تاریخ تکرار نشوند، اذعان داشت: این هنرمندان همان کسانی هستند که روزی هنر را از میرک شروع کرده و بعدها آثار مختلفی را در این زمینه خلق کرده اند، با وجود سختی ها این هنرمندان شهر خود را ترک نکرده و همچنان با مشکلات دست و پنجه نرم می کند.
وی با اشاره به وضعیت هنری استان یادآور شد: وضعیت هنر در آینده رضایت بخش نیست همچنین هنرمندان نیز کارهای جدیدی ارائه نمی دهند چون کمبود منابع مالی همه هنرمندان را تحت فشار اجتماعی در زندگی قرار داده است.
این هنرمند توانا ادامه داد: در چندسال اخیر عدم تخصیص بودجه به هنر موجب شده هنرمندان مطرح وبنام تبریزی در عرصه فرهنگ و هنر نقش کم رنگی داشته باشند درحالی که این اتفاقات در سال های گذشته به ندرت مشاهده می شد و دلیل اصلی این عامل محوریت قرار گرفتن پول در عرصه آموزشی است.
میرک به واگذاری نیاز ندارد
جمال سوزنده در این راستا گفت: محوریت قرار گرفتن پول در حوزه هنر معنا نخواهد داشت وبه آن آسیب های جدی وارد می سازد.
وی ضمن اشاره به تاریخچه هنرستان میرک افزود: هنرستان های هنری و تجسمی هنرهای زیبا در ایران تعداد اندکی همچون هنرستان میرک، هنرستان کمال الملک و چندی دیگر را شامل می شود که قدمت چندین ساله دارند.
سوزنده با بیان اینکه هرستان میرک بیش از ۶۰سال در ایران قدمت دارد، اذعان داشت: در ابتدا تحصیل دراین هنرستان نه تنها رایگان بود بلکه هزینه هایی از سوی دولت به هنرجویان پرداخت می شد تا به موفقیت های خود ادامه دهند و این روش همچنان در بیشتر نقاط دنیا مرسوم است ، دولت ها و سیستم های حکومتی هزینه های بسیاری را بابت آموزش هنر و رشد و ارتقای آن خرج می کنند تا بعد ها از توانمندی های آنان استفاده کنند، اما این کار از دهه ۷۰ به بعد در ایران منتفی شده و هنرجویان مجبور به پرداخت هزینه برای یادگیری خود شدند.
وی ادامه داد: با وجود اینکه در سال های ۷۰ به بعد نظام آموزشی تغییر کرده بود اما هنرستان میرک با روال قدیمی به کار خود ادامه می داد تا اینکه طی سل های گذشته کمبود تجهیزات و منابع مالی موجب شد هنرجویان با سختی های بسیاری مواجه شوند.
وی با بیان اینکه به نظر من میرک به واگذاری نیاز نداشت، ابراز کرد: مشکلات مالی می توانست توسط اساتید و هنرجویان تامین شده و این هنرستان چندین ساله در وضعیت بحران قرار نگیرد، هیچ وقت نباید یک مکان آموزش هنری به بنگاه اقتصادی تبدیل شود.
سیر نزولی میرک همچنان ادامه داد
سوزنده تاکید کرد: اگر پول محوریت اصلی آموزش قرار گیرد آسیب های جدی به این عرصه وارد می شود، طبقات مرفه به پیشرفت خود ادامه خواهند داشت و مابقی نه تنها از یادگیری باز مانده بلکه موفقیت خود را یک رویا می پندارند یعنی به نوعی رشد و کشف استعداد قربانی کسب پول می شود.
وی خاطر نشان کرد: هنرستان میرک سیر نزولی در پیش گرفته، اگر قرار است این هنرستان سوابق درخشان ۶۰ ساله با این سیر نزولی از دست بدهد بهتر است بسته شود ! البته همه می دانیم با به کار گیری راه حل های ساده می توان مشکل این هنرستان را حل کرد.