همزمان با نخستین سالگرد انتصاب حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی آل هاشم به امامت جمعه تبریز، ترجمان صبح به صورت اختصاصی اجازه یافت یک روز از فعالیت های روزمره وی را به تصویر کشد.
آذر صبح / میلاد پورنعمت فرزانه: دهم خرداد ماه سال ۹۶ بود که مقام معظم رهبری در پی استعفای آیت ا… مجتهد شبستری، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حاج محمد علی آل هاشم را به عنوان نماینده خود در استان آذربایجان شرقی و امام جمعه شهر تبریز منصوب کردند.
ایشان در متن حکم انتصاب حجت الاسلام آل هاشم بر سلوک صمیمانه و تلاش خردمندانه برای ملت آذربایجان شرقی و تاکید بر وحدت کلمه عموم مردم، ارتباط مستحکم با روحانیت، رابطه صمیمانه با دانشگاهیان و فرزانگان، گسترش خدمات فرهنگی برای جوانان، همدلی با ایثارگران و همدردی با ضعیفان تاکید ویژه نموده بودند.
سید محمدعلی آل هاشم ۵۵ ساله، فرزند روحانی به نام و بی ریای تبریزی آیت ا… سید محمد تقی آل هاشم است، اگر بخواهیم نماینده ولی فقیه در استان را بیشتر بشناسیم نگاهی گذرا به رفتار و عملکرد ایشان در این مدت و جایگاه وی در میان مردم استان دیدگاهی متفاوت از یک امام جمعه ارائه می کند.
در طول حدود ۱۲ ماه انتصاب حجت الاسلام و المسلمین آل هاشم در استان آذربایجان شرقی و شهر تبریز اتفاقات شیرین و جالب زیادی رخ داد که تقریبا تعجب و حیرت تمام شهروندان را برانگیخت.
استفاده از اتوبوس و تاکسی و مترو، تماشای فوتبال در ورزشگاه، بر چیدن نردههای صفوف نماز جمعه، حضور سر زده در دانشگاهها، عیادت از هنرمندان بیمار، حضور بی ریا در مراسمهای مردم عادی بخشی از تغییر رویه حضور نماینده ولی فقیه در استان بود که در سمت و سوی بازگشت به سیره عملی نبی مکرم اسلام (ص) بوده و حتی بوی امام موسی صدر را میدهد.
بدون توجه و قضاوت در مورد ظاهر، باطن این رفتار بسیار نیک، زیبا و ارزشمند است. از مردم و با مردم بودن، تواضع داشتن، از نزدیک شاهد میدانی مشکلات، دغدغهها، غم و شادی مردم بودن با افزایش اعتماد و همبستگی مردم و مسئولین به طور خاص باعث میشود که ایشان در جایگاه حقوقی نماینده ولی فقیه نیز بر سیاست گذاریها، برنامهها و عملکردها از جهت میزان مطابقت با حل مشکلات واقعی مردم، نظارت بهتری داشته باشند.
وی دارای مدرک تحصیلی سطح ۴ حوزه (دکترا) و روحانی ولایتمدار، مردمی و ساده زیست است که از یادگاران دوران دفاع مقدس با سالها حضور در مناطق عملیاتی به شمار میرود که ۱۴ سال نیز در درس «خارج فقه» مقام معظم رهبری شرکت کرده است.
حجت الاسلام و المسلمین آل هاشم با حکم مقام معظم رهبری مسئولیت سنگین نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش کل کشور را تا قبل از قبول نمایندگی ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امامت جمعه تبریز عهده دار بود.
وی همچنین به عنوان عضو میز آذربایجان در مجمع تشخیص مصلحت هم خدمات ارزشمندی به این منطقه داشته است.
خدمات و فعالیتهای شبانه روزی امام جمعه دوست داشتنی تبریز ما را بر آن داشت تا از نزدیک شاهد فعالیتهای یک روز نماینده ولی فقیه در استان باشیم، به همین جهت با هماهنگیهای لازم برای حضور در جمع هیئت همراه ایشان منتظر تعیین زمان و مکان اولین برنامه ماندیم.
ساعت ۱۰ شب تلفنم زنگ میخورد، صدای پشت خط آشناست، حاج احمد جلیل پور مسئول روابط عمومی نمایندگی ولی فقیه در استان است، بعد از سلام و احوال پرسی زمان و مکان شروع برنامههای صبح را با هم هماهنگ میکنیم.
ساعت ۶ صبح بیت امام جمعه تبریز، از زمان شروع برنامه شوکه میشوم و دوباره ساعت حضور را میپرسم؛ بله درست شنیدهام، ۶ صبح فردا اولین برنامه آغاز خواهد شد و من باید حداقل ۱۵ دقیقه قبل در محل قرار باشم تا باعث تاخیر در برنامههای حاج آقا آل هاشم نباشم.
ساعت ۵:۳۰ از خانه خارج میشوم تا به موقع به بیت برسم، هوا تاریک است و خیابانها خلوت خلوت.
دقیقا ۵:۴۵ به محل رسیدهام، درب را میزنم، نگهبان ورودی بعد از پرسیدن مشخصات به داخل راهنماییام میکند. چند دقیقهای در اتاق منتظر مینشینم، صدای آرام باز شدن درب میآید و حاج آقا آل هاشم با رویی گشاده وارد میشود؛ سلام و احوالپرسی گرمی می کنیم؛ راس ساعت ۶ از بیت خارج میشویم، مدرسه علمیه امیرالمومنین اولین مقصد نماینده ولی فقیه است؛ خودروی ما دو سه دقیقهای زودتر میرسد، طلبههای جوان مدرسه در حیاط با شور و اشتیاق منتظر حضور امام جمعه تبریز هستند. حاج آقا بدون هیچ تشریفاتی وارد حیاط میشود. قبل از اینکه محافظان برای باز کردن در از ماشین پیاده شوند حاج آقا پیاده شدهاند.
در حال حرکت به سمت سالن اجتماعات حوزه، تقریبا با تمام ۱۵۰ طلبه سلام و احوالپرسی میکند. وارد سالن می شویم و در گوشه ای روی پتوهایی که منظم کنار هم صف کشیده اند می نشینیم.
حاج آقا حسینی نژاد مدیر حوزه علمیه امیرالمومنین در ابتدا گزارشی از فعالیتهای این حوزه میدهند و سپس حاج آقا آل هاشم برای صحبت آماده میشود؛ نشستن بر روی صندلی برای صحبت را به هیچ وجه نمیپذیرد و پشت تریبون میرود. با گشاده رویی دوباره با طلبهها و اساتید حوزه سلام و احوالپرسی میکند، طلبهها را به مهربانی و صمیمیت دعوت میکند. حاج آقا آل هاشم کمک به همدیگر را به حضار سفارش کرده و از طلبهها میخواهد با اساتید و مدیران حوزه همدل باشند.
از صحبت طولانی پرهیز میکند و پیشنهاد صرف صبحانه با طلبهها را به گرمی قبول میکند؛ هر چند حضور در حجره طلبهها پیش از این نیز توسط وی صورت گرفته است.
نان سنگک و پنیر صبحانه حاج آقا است که در بین طلبههای جوان صرف میشود از من هم میخواهد تا در کنارش بنشینم.
صبحانه که صرف میشود برای برگزاری دومین جلسه کاری به سمت بیت امام جمعه به راه میافتیم. جلسه با برخی از فعالان فرهنگی استان است، همه آمدهاند و منتظر حضور نماینده ولی فقیه هستند، حاج آقا دقیقا سر وقت میرسد و جلسه کاری آغاز میشود.
سومین برنامه حضور در جلسه درس اخلاق مدرسه علمیه طالبیه است؛ این بار وسیله سفر فرق میکند و حاج آقا چون قرار است به مرکز شهر بروند و با توجه به شلوغی این قسمت از شهر، بجای استفاده از خودروی شخصی با تاکسی عازم مدرسه علمیه طالبیه میشوند.
راه رفت و برگشت فرصت مناسبی است تا برخی از سوالات که مدتها است دغدغه ذهنی ام شده را از حاج آقا بپرسم؛ ایشان هم استقبال میکنند.
اولین سوالم علت استفاده امام جمعه تبریز از ناوگان حمل و نقل عمومی است. حاج آقا آل هاشم در پاسخ به این سوالم میگوید «میخواهم در جامعه فرهنگ سازی شود که هیچ اشکالی ندارد که یک مقام مسئول هم مانند مردم عادی از وسیله نقلیه عمومی استفاده کند به همین دلیل در طول هفته چند بار از تاکسی، مترو و اتوبوس برای رفت و آمد استفاده میکنم»
حاج آقا دومین دلیل استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را کمک به کاهش آلودگی هوای شهر تبریز عنوان میکند و میافزاید با توجه به اینکه اخیرا شهر تبریز با مشکل آلودگی هوا روبرو است، حتی اگر یک ماشین کمتر در سطح شهر تردد کند کمک زیادی به کاهش آلودگی هوای شهرمان خواهد کرد.
به حوزه علمیه طالبیه میرسیم، از خودرو پیاده میشویم و برای حضور در درس اخلاق به همراه حاج آقا وارد کلاس میشوم، حدود ۸۰ نفر از روحانیون شهر تبریز منتظر هستند، اغلب چهرهها را میشناسم، روحانیون با سن و سال تقریبا بالای ۵۰ سال که میتوان همه آنها را در مساجد و نمازهای جماعت دید، منتظر شروع کلاس درس اخلاق نماینده ولی فقیه هستند.
ساعت حدود ۱۰ صبح و این سومین برنامه از یک روز کاری امام جمعه شهرمان تبریز است.
حاج آقا آل هاشم به رواج خوش خلقی در جامعه تاکید میکند و میگوید باید با خانوادههایمان مهربان باشیم.
وی میافزاید برخورد نیک باعث میشود جوانان بیشتر به دین اسلام جذب شوند و همه باید رفتار خوب و خوش خلقی را در برنامههای روزمره زندگی سرمشق قرار دهند.
جلسه درس اخلاق به پایان میرسد و حاج آقا با همان روی خوش و گشاده کلاس را ترک میکند در مسیر به صحبتهای طلبهها هم گوش میدهند و راهنماییشان میکند.
دوباره سوار تاکسی دیگری میشویم تا به چهارمین جلسه کاری حاج آقا که در محل کارشان برگزار خواهد شد برسیم.
در مسیر برگشت از حاج آقا در مورد جایگاه فضای مجازی در زندگی ایشان سوال میکنم، میانهشان با فضای مجازی چگونه است و تا چه حد از فضای مجازی در زندگی روزمره استفاده میکنند. حاج آقا آل هاشم در پاسخ به این سوال میگوید: «من هم به نوبه خودم در حد وقتی که دارم از فضای مجازی استفاده میکنم و معمولا یکی از راههایی که اخبار گوناگون کشور و استان را رصد میکنم همین فضای مجازی است»
حاج آقا در ادامه میگوید: «در ارتباط با فضای مجازی باید ببینیم نظر رهبر انقلاب چیست؟ ایشان در جایی فرمودهاند: «اگر مسئولیت رهبری بر عهده نداشتم، حتما مسئولیت فضای مجازی را بر عهده میگرفتم» که این سخن رهبر معظم انقلاب اهمیت فضای مجازی را میرساند.
امام جمعه تبریز در ادامه در ارتباط با فضای مجازی میافزاید: « فضای مجازی هم فرصت بسیار خوبی است و هم تهدیداتی برای جامعه دارد که ما باید بتوانیم از این فرصتها به نحو احسن استفاده کنیم؛ در مورد تهدیدات فضای مجازی هم باید مسئولان امر تدابیری بیندیشند تا خدایی نکرده جوانان از فضای مجازی آسیبی نبینند»
مشغول صحبت میشویم، زمان از دستم خارج میشود که میبینم دوباره به بیت امام جمعه رسیدهایم. حاج آقا برای حضور در چهارمین قرار کاری خود آماده میشود، جمعی از هنرمندان گروههای هنری برای دیدار آمادهاند و حاج آقا با آنها در مورد وضعیت هنری شهر تبریز سخن میگوید.
ساعت حدود ۱۲:۳۰ است و صدای اذان ظهر به گوش میرسد حاج آقا به محض اتمام صدای اذان برای اقامه نماز ظهر و عصر آماده میشود، وضویی تجدید می کند و وارد محراب می شود؛ محبوبیت حاج آقا آل هاشم در شهر تبریز باعث شده عدهای برای اقامه نماز در مسیر به بیت امام جمعه بیایند تا نماز را به امامت ایشان اقامه کنند.
بعد از تجدید وضو آماده اقامه نماز میشویم. مثل همیشه نماز را با آرامش خاصی آغاز میکند.
برنامه بعدی پس از اقامه نماز، دیدارهای مردمی است. برنامهای که از آغازین روزهای حضور در تبریز مطرح و برنامه ریزی شده و مرتب در حال برگزاری است. مردم شهر تبریز و حتی دیگر شهرستانهای استان که نتوانستهاند در مراجعه به ادارات و دستگاههای دولتی نتیجه بگیرند میآیند و بدون واسطه حرفشان را میزنند.
اولین مراجعه کننده خانم میانسال شاغلی است که در برای حل شدن مشکلات محل کارش مراجعه کرده، حاج آقا نامهاش را میخواند و دستورات لازم را در زیر نامه میدهد.
جوانی حدودا ۲۸ ساله دومین مراجعه کننده است که مشکل شغل دارد، حاج آقا نامه این جوان را هم با دقت مطالعه کرده و دستورات لازم را مینویسد. حدود ۲۰ مراجعه کننده به ترتیب میآیند و مشکلاتشان را با نماینده ولی فقیه در استان در میان میگذارند و یکی پس از دیگری دعاکنان از محوطه خارج میشوند.
ساعت از ۳ بعد از ظهر گذشته است و حاج آقا همچنان در حال گوش دادن به صحبتهای مراجعه کنندگان است.
دیدار با ریاست عقیدتی سیاسی کل ارتش جمهوری اسلامی، همان مسئولیتی که خود قبل از آمدن به تبریز عهده دار بود برنامه بعدی نماینده ولی فقیه در استان است.
حجت الاسلام و المسلمین حاج محمد حسنی، رییس جدید عقیدتی سیاسی کل ارتش جمهوری اسلامی که بعد از حاج آقا آل هاشم بر این پست منصوب شدهاند در بدو ورود به تبریز برای دیدار با دوست قدیمی خود به محل کار امام جمعه تبریز آمده است.
حجت الاسلام و المسلمین حسنی با استقبال حاج آقا آل هاشم به دفتر کار راهنمایی میشود و این دو یار قدیمی ارتش دقایقی با هم گفتگو میکنند.
ساعت حدود ۵ عصر است و حاج آقا روبروی تابلو اعلانات ایستاده و اعلامیههای ترحیم مردم که دوست دارند حاج آقا در مراسمشان شرکت کنند نظاره میکنند، حدود ۵ یا ۶ مجلس هست و حاج آقا طوری برنامه ریزی میکنند که به همه مراسم برسند حاج آقا بر این باور است که باید در مراسم خیر و شر مردم حضور داشته باشند چرا که این حضور باعث همبستگی میشود.
سوار خودرو میشویم تا به اولین مجلس ترحیم برسیم، در مسیر مجدد سوالهایم را میپرسم. از حاج آقا در مورد محبوبیتش در بین مردم میپرسم.
حاج آقا آل هاشم در پاسخ به این سوال میگوید: «من به وظیفه خودم عمل میکنم، بنظرم همان کاری که ائمه محترم جمعه سراسر کشور و نمایندگان ولی فقیه در مراکز استانها انجام میدهند این است و بنده هم همان روش را ادامه میدهم.»
وی ادامه میدهد: « امام جمعه باید پدر همه باشد، در غمها و شادیها در کنار مردم بوده و با آنها از نزدیک ارتباط داشته باشد و به همه با چشم پدر نگاه کند»
حاج آقا می گوید: « به نظر من اگر امام جمعه بخواهد در شهری موفق باشد باید از ورود به جناحهای سیاسی خودداری کند. امام جمعه باید مافوق جناحهای سیاسی رفتار کند. باید با حفظ اصول انقلاب از ورود به جریانات سیاسی خودداری کند، فقط در مسیر مقام معظم رهبری قدم بردارد و غیر از خط ولایت دنباله رو هیچ خط و خطوطی نباشد»
وی در مورد اینکه علت محبوبیتش در بین مردم چیست نیز میگوید: « لطف مردم تبریز و آذربایجان نسبت به خودم و ابوی گرامی را کاملا حس میکنم و امیدوارم بتوانم مقابل این همه مهر و محبت مردم، خدمتگذار خوبی برای مردم عزیز شهر و استانمان و سرباز فداکاری برای رهبر عزیزمان باشم»
در مورد علت حضورش در استادیوم و تماشای بازی فوتبال نیز میپرسم، حاج آقا در این مورد نیز میگوید: «در سطح تبریز جوانان زیادی داریم که ورزشکار و علاقمند به ورزش هستند، همین تیم تراکتورسازی تبریز و دیگر تیمهای استان کم هوادار ندارند، این جوانان هم فرزندان این ملت هستند و هیچ ایرادی ندارد یک روحانی وقتی برای جذب این جوانان به نماز و شرکت در نماز جمعه بگذارد و بین این جوانان برود.»
از نماینده ولی فقیه در استان در مورد تیم فوتبال محبوبش میپرسم و این که آیا بازیهای تیمهای آذربایجان شرقی را دنبال میکنند یا نه؟ حجت الاسلام و المسلمین دکتر آل هاشم در پاسخ به این سوالم میگوید: «بیشتر طرفدار ورزش هستم و از ورزش حمایت میکنم، از کلیه ورزشکارها حمایت میکنم و ارتباطی ندارد چون تیمی مربوط به تبریز و آذربایجان هست فقط از آن تیم حمایت کنیم، چون تیم تراکتورسازی متعلق به منطقه آذربایجان هست حمایت بیشتری از این تیم میکنیم »
وی در مورد تماشای بازیهای فوتبال نیز میگوید: «چون فرصت زیادی ندارم بیشتر بازیهای ملی را تماشا میکنم و بیشتر دنبال بازیهایی هستم که در سطح ملی برگزار میشود»
حاج آقا در طول صحبت با من در ۵ مراسم ختم شرکت میکند و مجددا به بیت امام جمعه برمیگردیم، ساعت حدود ۸ شب هست و دیدار با علمای حوزه علمیه جامعه المصطفی دیگر برنامه کاری نماینده ولی فقیه در استان است، حدود ۳۰ تن از علمای برجسته و اساتید حوزه و دانشگاه در این دیدار حضور دارند، ۲ تن از طلبههای مسلمان نیز این علما را در این دیدار همراهی میکنند. یکی از این طلبهها از کشور تانزانیا و دیگری از کشور چاد هستند که در جامعه المصطفی تبریز مشغول فراگیری علوم دینی هستند.
امام جمعه تبریز در این دیدار از حضور این طلبهها در محل کارش بسیار استقبال میکند و برایشان آرزوی موفقیت دارد.
بعد از پایان این دیدار حاج آقا آل هاشم مجددا و با روی گشاده پای صحبتها و سوالهایم مینشیند، از نماینده ولی فقیه در استان در مورد سینما و تئاتر نیز میپرسم، چرا که حضورش در تماشای نمایش گوشهایم را بشنو و فیلم به وقت شام تمام هنرمندان تئاتر را شگفت زده کرده است، حاج آقا آل هاشم در مورد علت حضورش در سالنهای تئاتر میگوید: « باید به هنر و هنرمند ارزش قائل شویم و مسائلی که از طریق مسجد نمیتوانیم به گوش جوانان برسانیم چه اشکالی دارد از طریق سینما و تئاتر بگوششان برسانیم»
وی می گوید: «قبلا هم چندین بار گفته بودم که اگر فیلمی ارزشی اکران شود با دیدنش در سینما هیچ مشکلی ندارم، به همین دلیل برای تماشای این فیلم به سینما رفتم»
از نماینده ولی فقیه در استان در مورد مهمترین چالش فرهنگی استان نیز میپرسم که به نظرش مهمترین چالش فرهنگی استان چه میتواند باشد؟ وی در پاسخ به این سوالم میگوید: «من مهمترین چالش فرهنگی استان را موازی کاری دستگاههای فرهنگی میدانم؛ چرا که هر چالش فرهنگی که باشد میتوان چاره اندیشی کرد ولی این موازی کاری باعث شده نتوانیم برای مشکلات فرهنگی استان تدبیر کرده و در سطح کلان راه کار مناسب پیدا کنیم»
وی در ادامه میافزاید: «در راستای جلوگیری از موازی کاری دستگاههای فرهنگی قدمهای خوبی برداشتهایم که امیدواریم بتوانیم نتیجه خوبی بگیریم»
در سوال آخر از نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز بزرگترین آرزو و خواستهاش برای مردم تبریز در سال ۹۷ را میخواهم. حجت الاسلام و المسلمین آل هاشم در این باره میگوید: بزرگترین آرزویم برای تبریز و خواستهام از مردم در سال ۹۷ داشتن صفا، صمیمیت و همدلی است.
وی ادامه میدهد« داشتن وحدت و در کنار هم بودن برای تحقق بخشیدن به فرامین مقام معظم رهبری بزرگترین خواستهام از مردم بزرگوار شهر تبریز است»
ساعت حدود ۱۱ شب است، دوباره همه جا خلوت است و من با کوله باری از تجربه که در این چند ساعت حضورم در محضر نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه شهر تبریز کسب کردم راهی منزل میشوم.
اینکه یک نفر چقدر میتواند در شهر و استانی تاثیرگذار باشد ذهنم را مشغول خود کرده است، اینکه با حضور شخصی در استان آن هم فقط در عرض ۱۲ ماه امید به زندگی در استان چقدر افزایش یافته است چقدر از کسانی که تا همین چند ماه از گذشته از انقلاب ناامید شده بودند ولی تاثیر حضور یک نفر دوباره باعث آشتی ملت با انقلاب شده است فکرهایی است که در ذهنم تا رسیدن به خانه مرور میکنم.
فقط می توانم بگویم او آمده است تا تغییر دهد هر آنچه را که تا به امروز از نظر ما غیر ممکن بود.
امیدوارم مردم و مسئولان تبریز و آذربایجان همچون گذشته که همواره پشت نظام ایستاده بودند و خواهند ایستاد با عمل به سخنان رهبر معظم انقلاب و نیز پیروی از فعالیتها و اقدامات این سید صالح تبریزی بیش از پیش شاهد رشد و شکوفایی و تعالی تبریز و آذربایجان شوند.