چهارشنبه, ۲ مهر ۱۴۰۴ / ۱۷:۳۹:۴۲
سحرگاه ۵ مرداد، ماه‌گرفتگی رخ خواهد داد که طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی قرن خواهد بود و انتظار می‌رود، در سراسر جهان قابل رؤیت باشد.
آذر صبح، این رویداد به خاطر رنگ‌های گوناگون و متغیری که ماه در لحظه گرفتگی کامل در سطح خود دارد، بسیار برجسته و مورد توجه است؛ چراکه در زمان گرفت ماه به رنگ قرمز مایل به نارنجی است و در زمان گرفت، ماه به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای تبدیل می‌شود.
به گفته اخترشناسان این خسوف به مدت ۶ ساعت و ۱۳ دقیقه و ۴۸ ثانیه به طول می‌انجامد. در این رویداد ماه به مدت یک ساعت و ۴۲ دقیقه و ۵۷ ثانیه در سایه کامل (ماه‌گرفتگی کامل) و به مدت ۳ ساعت و ۵۴ دقیقه و ۳۲ ثانیه نیز در نیم‌سایه (ماه‌گرفتگی جزئی) قرار می‌گیرد.
گرفتگی ماه زمانی رخ می‌دهد که زمین بین ماه و خورشید قرار گیرد و باعث می‌شود که سایه‌ی زمین روی ماه بیافتد. ماه‌گرفتگی بر خلاف خورشید گرفتگی، در بخش اعظمی از جهان قابل رؤیت است. در واقع، به‌دلیل نزدیکی ماه به زمین، این امکان که زمین نور ماه را بپوشاند بیشتر است و به‌همین دلیل، ماه‌گرفتگی در بخش اعظمی از زمین دیده می‌شود. اما از سوی دیگر، خورشیدگرفتگی، به‌ندرت رخ می‌دهد و زمانی هم که رخ دهد، تنها بخشی از مردم زمین می‌توانند، برای مدتی کوتاه شاهد آن باشند.
ابرماه آبی و ماه خونین که زمستان گذشته (۱۱ بهمن) رخ داد، یک ماه‌گرفتگی کامل محسوب می‌شد که با دو رویداد نجومی همراه بود. در هنگام ماه‌گرفتگی، ماه به موقعیت مداری نزدیک به زمین رسید که باعث شد، در آسمان شب، بزرگ‌تر و روشن‌تر دیده شود که اصطلاحا به آن اَبر ماه گفته می‌شود. ماه آبی هم به سومین قرص کامل ماه در فصل‌هایی گفته می‌شود که در آن قرص کامل ماه، به‌جای سه بار، چهار بار دیده می‌شود.
ماه در طول پدیده ماه خونین، به‌جای تیره شدن به رنگ سرخ یا قهوه‌ای مایل به سرخ در می‌آید
در مورد دیگر، ابرماه سرخ یا خونین هم هنگامی رخ می‌دهد که ابرماه و ماه‌گرفتگی همزمان می‌شوند. هنگام رخ دادن این پدیده، نور خورشید از جو زمین عبور می‌کند که در این حالت، اشعه‌ی فرا‌بنفش خورشید می‌شکند و رنگ سرخ بیش از رنگ‌های دیگر دیده می‌شود. پدیده‌ای که جلوه‌ی بصری تماشایی را برای دوستداران آسمان شب فراهم می‌کند.
اما دلیل تمایز ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، طول مدت ماه‌گرفتگی است. به‌گفته‌ی دکتر آماندا بوش، استاد نجوم در موسسه‌ی فناوری ماساچوست، در طول این ماه‌گرفتگی، ماه به دورترین فاصله‌ی خود به زمین می‌رسد که اصطلاحا به آن اوج مداری گفته می‌شود. این باعث می‌شود که ماه نسبت به زمانی که به زمین نزدیک‌تر است، کندتر حرکت کند و از همین رو، ماه‌گرفتگی ۵ مرداد، ۱۰۳ دقیقه طول بکشد.
این گرفت در حالی آغاز می‌شود که سیاره مریخ، ماه را در این رخداد نجومی همراهی می‌کند و در حالی به پایان می‌رسد که آسمان شامگاهی ۷ مرداد میزبان بارش شهابی “آلفا جدی” است. در این شب این بارش به اوج بارش خواهد رسید و ZHR (میزان بارش ساعتی سمت‌الراسی) آن ۵ است.
مشاهده ماه هیچ خطری برای انسان ندارد، با ابزارهای رصدی مانند دوربین دو چشمی و تلسکوپ می‌توان این پدیده را رصد کرد؛ ولی در زمان گرفت نیم‌سایه و زمانی که هنوز ماه بدر در آسمان هست، بهتر است با تلسکوپ به مدت زیاد به ماه نگریسته نشود؛ چراکه تلسکوپ‌ها و دوربین دوچشمی نور بیشتری را جذب می‌کنند که موجب خستگی چشم می‌شود.
به گفته کارشناسان شهر تبریز مکان منناسبی برای مشاهده ماه گرفتگی اخیر خواهد بود،اگر می‌خواهید بیشترین لذت را از آن ببرید، حتما سعی کنید از نورهای شهر فاصله بگیرید و در صورت امکان از دوربین‌های دو چشمی قوی با تلسکوپ‌های استاندارد برای رصد استفاده کنید تا شب به‌خصوص و خیال‌انگیزی را سپری کنید.
