یکشنبه, ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ / ۱۴:۰۵:۱۷
درحالیکه ایجاد حوضچه‌ی پارک بزرگ تبریز، مطالعات کارشناسی و مصوبه‌ی ستاد احیای دریاچه ارومیه را با خود همراه دارد، برخی اعضای اصلی این مجموعه در اظهار نظری عجیب مدعی شدند که پروژه یاد شده بدون مجوز بوده و باعث کاهش آب دریاچه ارومیه خواهد شد.
آذر صبح/ مهرداد خوشکار مقدم: درحالیکه احداث “حوضچه” پارک بزرگ تبریز علاوه بر طرح مطالعاتی، مصوبه‌ی شورای فرهنگی-اجتماعی ستاد احیای دریاچه ارومیه را به همراه دارد، برخی از اعضای اصلی این کمیته با اظهار نظری عجیب، صورتجلسه‌ای را که خود در آن حضور داشته‌اند انکار کرده و مدعی شدند که “دریاچه” پارک بزرگ تبریز در خشکیدن دریاچه ارومیه موثر خواهد بود!
ماجرا از آنجا شروع شد که روزنامه ایران در تاریخ ۲۲ مردادماه جاری با مطلبی تحت عنوان “ساخت دریاچه مصنوعی با حقابه دریاچه ارومیه!” از قول “علی حاجی مرادی” مسئول واحد فنی ستاد احیای دریاچه ارومیه نوشت: «شهرداری تبریز برای ساخت یک دریاچه مصنوعی، آب رودخانه “آجی چای” را به روی دریاچه ارومیه بسته است!»
طرح این ادعا درحالی که بحران دریاچه ارومیه به دغدغه اصلی تمام مسئولان و افکار عمومی شمالغرب کشور تبدیل شده، بازتاب گسترده ای در محافل خبری داشت و افکار عمومی به حق خواستار روشن شدن اصل ماجرا شدند.
بر اساس قانون، اجرای هرگونه پروژه فنی و عمرانی در مسیر رودخانه های دائمی و فصلی بدون کسب مجوز از دستگاه های ذیربط امکانپذیر نیست؛ حال این حساسیت در خصوص دریاچه ارومیه که صیانت از آن به اولویت نخست منطقه آذربایجان بدل شده، دوچنان بوده و هیچ اقدامی بدون اخذ مجوزهای لازم قابلیت اجرایی ندارد.
به اعتقاد کارشناسان، اظهارات غیرتخصصی در خصوص مسایل مهم منطقه ای و ملی منجر به ایجاد سوءتفاهم و چه بسا تنش نزد افکار عمومی شود؛ لذا اظهار نظر در خصوص مسایل تخصصی باید از طریق مجاری قانونی و مسئولان ذیربط صورت پذیرد. با اینحال اما وقتی خود نهادهای تخصصی و مسئولان آن دچار فراموشی یا اختلاف عقیده می شوند، شکایت کجا بریم…؟!
پروژه ای که آب منطقه ای شروع کرد و به شهرداری واگذار شد
در بخشی از مطلب روزنامه ایران آمده است: «البته پیگیری حاجی مرادی از وزارت نیرو هم مشخص می کند این وزارتخانه هیچ مجوزی برای تخصیص آب از آجی چای به شهرداری نداده است«!
این ادعا درحالی مطرح می شود که بهتر است بدانیم پروژه حوضچه پارک بزرگ تبریز از سال ۸۳ توسط خود شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی به عنوان متولی آب های سطحی در استان آغاز شده و طرح این موضوع که وزارت نیرو از آن بی اطلاع بوده از اساس نادرست است.
پروژه یاد شده در نهایت، اواخر سال ۹۶ طی صورتجلسه ای که به امضای آب منطقه ای و شهرداری کلانشهر تبریز رسیده است، برای بهره برداری در اختیار شهرداری قرار گرفته است.
ادعای بی اساس “پروژه پنهانی شهرداری تبریز” در روزنامه ایران
درحالیکه پروژه پارک بزرگ و “حوضچه” مصنوعی آن پروژه ای کاملا عیان بوده و نیازی به پنهان کاری ندارد، روزنامه ایران با انتخاب میان تیتری با عنوان “پروژه پنهانی شهرداری تبریز” از قول مسئول واحد فنی ستاد احیای دریاچه ارومیه مدعی شد که شهرداری تبریز سرخود اقدام به احداث این دریاچه کرده است!
استفاده از واژه های معنادار که بار منفی داشته و افکار عمومی را منحرف می کند، در خصوص طرحی که به هیچ عنوان مشخصات یک پروژه پنهان را ندارد و تمام مراحل قانونی و کارشناسی را طی کرده است، جای تعجب دارد.
عین مطلب روزنامه ایران را می خوانید:
آن طور که حاجی مرادی قصه را تعریف می کند کارشناسان ستاد احیای دریاچه، ۲۰ اردیبهشت ماه امسال متوجه می شوند که دریچه بند شهید کسایی رودخانه «آجی چای » بسته شده و آب در مسیر جریان نمی یابد. آنها پیشتر مسیر این دریاچه را لایروبی کرده بودند تا بتوانند ۱۰ درصد حقآبه دریاچه ارومیه را از آجی چای بگیرند. حاجی مرادی در این باره می گوید:«ما بررسی کردیم تا ببینیم داستان از چه قرار است، چون می دانستیم که طبق مصوبات قانونی، آبی از این نقطه به کشاورزی نمی دهند.»
او مسئول تخصیص آب به پروژه های عمرانی را وزارت نیرو می داند. البته پیگیری حاجی مرادی از وزارت نیرو هم مشخص می کند این وزارتخانه هیچ مجوزی برای تخصیص آب از آجی چای به شهرداری نداده است! به گفته او این پروژه در حالی مجوز از وزارت نیرو ندارد که دو سال از شروع عملیات اجرایی آن می گذرد! این کارشناس انجام چنین پروژه هایی را باعث ایجاد مسائلی بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی می داند و می گوید:«ما به ارومیه اجازه انجام هیچ پروژه ای را نمی دهیم. وقتی شهرداری تبریز چنین پروژه ای را کلید می زند؛ باعث اعتراض مسئولان شهر ارومیه می شود.» او می پرسد:«وقتی ما از فاضلاب تصفیه شده، برای احیای دریاچه ارومیه استفاده می کنیم؛ شهرداری تبریز با چه استدلالی حقآبه دریاچه را از رودخانه آجی چای، صرف ساخت یک دریاچه مصنوعی می کند؟»
حوضچه‌ای که دریاچه معنی شد!
در مطلب روزنامه ایران درحالی از حوضچه پارک بزرگ تبریز تحت عنوان “دریاچه” نام برده شده که در برابر دریاچه‌ی مصنوعی خلیج فارس تهران، تنگ ماهی هم به حساب نمی‌آید و به اعتقاد کارشناسان، تاثیری در کاهش یا افزایش دریاچه ارومیه نخواهد داشت.
حال چرا احداث حوضچه ای که می تواند ضمن تعدیل آب و هوای منطقه غرب تبریز، به یکی از پتانسیل های گردشگری این کلانشهر بدل شود تا این حد بزرگنمایی و حساسیت به خرج داده شده جای سئوال دارد!
بر اساس آمار و ارقام رسمی، دریاچه خلیج فارس (چیتگر) تهران ۱۳۰ هکتار وسعت دارد که با عمق ۱۰ متری آن، حدود ۷ میلیون متر مکعب آب را در خود جای داده است؛ درحالیکه بر اساس مشخصات فنی پارک بزرگ تبریز، محوطه‌ی مذکور با طول ۱۰۰۰ متر و عرض ۸۰۰ متر کمتر از ۱۰ هکتار وسعت داشته و با ظرفیتی حدود ۳۰۰ هزار متر مکعب، از نظر تقسیم بندی در حد حوضچه های آبگیری قرار می گیرد؛ لذا اطلاق دریاچه به آن غیرکارشناسی و بزرگنمایی رسانه ای محسوب می شود.
احداث دریاچه مصنوعی از حقابه دریاچه ارومیه متوقف شد
هماهنگ با این اظهارات، ایرنا هم از قول رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه خبر داد که معاون رییس جمهوری و رییس سازمان محیط زیست دستور توقف احداث یک دریاچه مصنوعی در آذربایجان شرقی با حقابه دریاچه ارومیه را صادر کرد!
در این خبر آمده است:
«فرهاد سرخوش روز سه شنبه در گفت و گو با خبرگار ایرنا با بیان اینکه اطلاعی از ساخت دریاچه مصنوعی با استفاده از آب رودخانه ‘آجی چای’ در اختیار ستاد احیا قرار نگرفته بود، بیان کرد: پس از انتشار این اخبار در شبکه های اجتماعی دستور بررسی این موضوع صادر و مشخص شد در مسیر این رودخانه برای ایجاد یک دریاچه مصنوعی، آب بند احداث شده است.
وی با تاکید بر اینکه کسی نمی تواند از حقابه دریاچه ارومیه برای هدایت به منطقه ای دیگر استفاده کند، اظهار داشت: تلاش ها برای توقف این طرح بدون درنگ آغاز شد.
وی از نامه نگاری خود با رییس سازمان محیط زیست برای پیگیری این موضوع خبر داد و افزود: این سازمان به استاندار آذربایجان شرقی و وزیر نیرو اعلام کرده است که طرح ایجاد دریاچه مصنوعی از حق آبه دریاچه ارومیه باید متوقف شود.
رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: خشک شدن دریاچه ارومیه تبعات سنگینی برای آذربایجان شرقی خواهد داشت و مسوولان این استان هم باید برای احیای نگین آبی آذربایجان تلاش کنند.
وی همچنین ایجاد پارک آبی در وضعیت نامناسب ذخایر آبی کشور را غیرمنطقی دانست«.
احداث حوضچه پارک بزرگ مصوب ستاد احیای دریاچه ارومیه!
موضوع جالب و قابل توجه اینکه ایجاد حوضچه مصنوعی پارک بزرگ تبریز در هفدهمین شورای فرهنگی اجتماعی ستاد احیای دریاچه ارومیه که در تاریخ هشتم اسفندماه ۹۶ به ریاست استاندار آذربایجان شرقی تشکیل شده بود به تصویب رسیده و طرح ادعاهایی مبنی بر عدم اطلاع مسئولان ستاد یاد شده از این پروژه بی اساس است.
در صورتجلسه یاد شده نام “علی حاجی مرادی” به عنوان مسئول واحد فنی ستاد احیای دریاچه ارومیه به عنوان یکی از حاضران در جلسه آمده اما وی هم اکنون با راه اندازی یک جریان رسانه ای، مدعی عدم اطلاع از تصویب آن طرح شده است!
تصویر مربوط به صورتجلسه تصویب حوضچه پارک بزرگ در کمیته فرهنگی-اجتماعی ستاد احیای دریاچه ارومیه در ذیل می آید:
بر اساس بند چهارم این صورتجلسه چنین مصوب شده است:
«با بهره برداری از حوضچه توزیع آب در مقابل فرودگاه توسط شهرداری تبریز به شرط عدم برداشت آب و جلوگیری از ورود فاضلاب به مخزن استخر موافقت گردید»
همانگونه که در ذیل این صورتجلسه مشاده می شود، تمام مقامات ارشد استانی از جمله مجید خدابخش استاندار آذربایجان شرقی، خلیل ساعی دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه، علیار راستگو فرماندار تبریز، ایرج شهین باهر شهردار کلانشهر تبریز، غلامرضا هاشمی، مدیرعامل وقت آب منطقه ای آذربایجان شرقی و حتی علی حاجی مرادی، مسئول واحد فنی ستاد احیای دریاچه ارومیه در جلسه حاضر بوده اند.
پر واضح است که مصوبات هر کمیته، ستاد یا تشکیلاتی پس از ثبت در اختیار تمام اعضای مربوطه قرار می‌گیرد تا حتی در صورت غیبت یا عدم حضور نیز از مفاد آن مطلع شوند؛ حال ادعای عدم اطلاع افراد یاد شده از این صورتجلسه جای تعجب دارد!
***
حال با توجه به مستندات فوق، سئوال اینجاست چگونه اعضای ارشد ستاد احیای دریاچه ارومیه با گل به خودی ناشیانه، ضمن بزرگنمایی پروژه ی مذکور، مصوبه کمیته ای که خود در آن حضور داشته‌اند را انکار می کنند؟!