برگزاری نخستین همایش کشوری پزشک خانواده روستایی در تبریز، فرصتی بود برای ما تا با چالش های سایر مراکز بیمه سلامت و مشکلات موجود از نزدیک آشنا شویم، اما اینکه این همایش با چه هدفی برگزار شده است و اینکه بیشتر در جزیان کم و کیف آن قرار بگیریم، را از دکتر وحید مجیدی، مدیر کل بیمه سلامت آذربایجان شرقی پیگیر شدیم.
آقای دکتر لطفا اطلاعات مختصری در مورد همایش کشوری پزشک خانواده روستایی بدهید!
نخستین همایش پزشک خانواده روستایی با حضور ۱۲۰ نفر از کارشناسان مسئول بیمه سلامت از کل استان ها، مسئولین گسترش کلیه دانشگاه های کشور، همکاران سازمان بیمه سلامت و معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور ، ۲۳ و ۲۴ مرداد ماه سال جاری به مدت دو روز در تبریز برگزار شد.
لطفا در مورد برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع نیز برای آشنایی عموم توضیح دهید!
استارت بحث پزشک خانواده از سال ۸۳ زده شد و با اجرای آن بالغ بر ۲۰ میلیون روستایی صاحب دفترچه سلامت شدند. در این طرح به ازای هر چهار هزار و ۵۰۰ نفر، یک تیم سلامت متشکل از پزشک عمومی، ماما، دندانپزشک و … جهت ارائه خدمات در نظر گرفته شده است. متأسفانه تا سال ۹۲ به دلیل برخی مسائل و جریان های اجتماعی این طرح چندان خوب پیش نرفت، اما از سال ۹۳ با تأکید و توجه ویژه جناب آقای روحانی، رئیس جمهور دولت تدبیر و امید، به دلیل اهمیت دادن به نقش روستاها و نیاز به فقر زدایی در این مناطق، سرانه بهداشت و درمان روستایی، چهار تا پنج برابر شد.
هدف کلی از برگزاری همایش کشوری پزشک خانواده چیست؟
همایش کشوری پزشک خانواده در راستای تعاملات بیشتر بین ادارات به عنوان ناظر و دانشگاه ها به عنوان ارائه دهنده خدمات با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور صورت گرفت تا با همکاری و ازتباط مستمر با یکدیگر بتوانند خدمات بهتری به روستائیان ارائه دهند. طی این دو روز نیز خوشبختانه شاهد مطرح شدن برخی چالش ها و ارائه راهکار برای رفع نواقص طرح نظام ارجاع بودیم و امیدواریم بعد از این همایش، تعاملات بین ادارت کل و نهادهای مربوط در حوزه بهداشت و سلامت روستایی بهتر از گذشته صورت پذیرد.
ارزیابی شما از آثار برگزاری این همایش در کشور چگونه است؟
اکنون با توجه به استقرار سامانه های الکترونیک در مجموعه سازمان بیمه سلامت و وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی بسیاری از مشکلات موجود در حال کم شدن است.
با توجه به هماهنگی های صورت گرفته بین سازمان بیمه سلامت ایرانیان و معاونت بهداشتی، هماهنگی های ستادی رو به افزایش است و امسال برای نخستین بار است که تفاهم نامه همکاری مشترک بین این دو ارگان، در مرداد ماه اجرایی می شود و به نیمه دوم سال موکول نشده است.
از برآیند این دو روز برگزاری همایش چنین به نظر می رسد با توجه به تغییرات صورت گرفته در سال های اخیر، شاهد ارتقای سطح خدمات و شاخص های بهداشتی مطابق با استانداردهای جهانی و برنامه های ششم توسعه باشیم.
وضعیت استان آذربایجان شرقی را در اجرای پزشک خانواده روستایی چگونه می بینید؟
در استان خوشبختانه تعامل مفید و مناسبی بین دانشگاه علوم پزشکی تبریز، سراب و مراغه با اداره کل بیمه سلامت وجود دارد. هر ماه جلسات منظم بین معاونین بهداشتی و رؤسای مراکز بهداشت برگزار می شود و مسائل مربوط به بیمه روستایی مورد بحث قرار می گیرد.
آذربایجان شرقی در سایه ارتباط مستمر بین نهادهای پزشکی و بیمه سلامت، طی دو- سه سال اخیر توانسته است خدمات درخور شأن روستائیان ارائه دهیم. وقتی به شرایط برخی استان ها نگاه می کنیم، کسورات در برخی شهرها ارقام نامأنوس است.
چالش بزرگ طرح پزشک خانواده روستایی در استان!
بحث پزشک خانواده روستایی و نظام ارجاع در قانون چهارم، پنجم و ششم مورد تاکید بوده و است، اما نکته ای که باید به آن اشاره کرد، این است که ما امروز در استان حدود ۳۸۰ تا ۳۹۰ پزشک مستقر است. ممکن است از این تعداد برخی از پزشکان نتوانند خوب خدمات ارائه دهند، اما مسئولین باید به پزشکان خانواده به عنوان امین مردم و کسی که گوش شنوای دغدغه ها و دردهای روستائیان است نگاه کرده و قدردان آنها باشند، نه اینکه عملکرد این افراد را زیر سؤال برده و به جای حمایت از آنها، زمینه ساز بدبینی مردم شوند.
متاسفانه مردم نیز به خاطر بعضی تبلیغات منفی، اعتماد خود را به پزشکان خانواده از دست داده اند و حتی مسئولین نیز در مواردی به این شک دامن می زنند. من به جرأت می توانم بگویم حدود ۳۵ درصد از مراجعات به کلینیک های تخصصی و پزشکان در استان، مراجعات غیر ضروری است. طبق تعریف، پزشکان خانواده وظیفه کنترل سلامت مردم و شاخص های سلامتی، آموزشی، پیشگیری، بهداشت و درمان را بر عهده دارند.
اگر پزشک خانواده قادر به ارائه خدمات به روستاییان باشد که خود انجام می دهد، اما ممکن است به تشخیص پزشکی، نیاز به ارجاع بیمار به متخصص یا پزشک دیگری باشد و این پزشک است که مسیر مناسب را به بیمار برای درمان نشان می دهد و نباید در برابر این امر دچار سوگیری شویم.
یکی دیگر از چالش های مطرح در مورد پزشکان خانواده چه در سطح کشوری و چه استانی، تاخیر در پرداختی های پزشکان خانواده از سوی نهادهای مربوطه است که این امر موجب دلسردی پزشکان می شود.
استان ما از نظر تعداد پزشک خانواده روستایی مشکلی دارد یا خیر؟
در برخی مراکز استان، ما با کمبود پزشک مواجه هستیم، به طور کلی ۱۹ پزشک برای تکمیل ارائه خدمات نیاز داریم و تنها دو یا سه مرکز هستند که تیم پزشکیک حضور مستمر ندارد و یکبار در ماه به آن مناطق جهت معاینه و درمان مراجعه می شود. در سایر مراکز هم به خصوص در مناطق صعب العبور به دلیل اینکه چند روستا تحت نظر یک تیم سلامت هستند، ممکن است، یک روز در روستایی پزشکی نباشد و نباید این امر را دلیل کم کاری تیم سلامت دانست.