اقتصاد ترکیه چگونه آشفته شد؟ | ۵ پرسش درباره بحران میان واشنگتن و آنکارا

تعرفه‌های سنگین وضع شده از سوی امریکا و کاهش ارزش لیر، سرمایه گذاران در بازارهای نوظهور در دیگر کشورهای جهان از جمله آرژانتین و افریقای جنوبی را نیز نگران کرده است؛ کشورهایی که افزایش هزینه قرض‌های خود و بدهی‌های‌شان مشابه با نمونه ترکیه را می‌بینند و نگران هستند. ارزش روپیه هند در برابر دلار کاهش یافته و کشورهای دیگر نیز نگران وضعیت ارزهای خود هستند. واقعیت آن است که امروز با تصمیمات امریکا خطر گسترش چالش‌های مالی به دیگر بازارهای نوظهور و بانک‌های اروپایی نیز وجود دارد.

به گزارش آذر صبح، در ماه‌های اخیر تنش در روابط واشنگتن و آنکارا رو به افزایش بود. زندانی شدن یک شهروند آمریکایی در ارتباط با کودتای ۲۰۱۶ علیه اردوغان این اختلافات را به نقطه اوج رساند. در هفته‌های اخیر تنش در روابط دو کشور باعث تحریم‌ها و وضع تعرفه‌های سنگین امریکا علیه واردات از ترکیه شده است. این مسائل اقتصادی ترکیه را به بحران کشانده است.

همزمان با بحران در اقتصاد ترکیه، نشریه “فارین پالسی” به طرح پنج پرسش در مورد این بحران و پیامدهای احتمالی آن برای اقتصاد جهانی پرداخته است.

۱-چگونه به این نقطه رسیدیم؟

ترامپ رییس جمهوری امرکیا هفته گذشته اعلام کرد که تعرفه الومنییوم و فولاد ترکیه را دو برابر افزایش خواهد کرد؛ موضوعی که بازارهای بین المللی را تکان داد و تاثیری منفی بر ارزش لیر ترکیه گذاشت. با این حال، ریشه بحران اقتصادی کنونی در ترکیه را باید در مدت‌ها پیش جستجو کرد. اردوغان رییس جمهوری ترکیه در طول مدت ریاست جمهوری خود از رشد اقتصادی قابل ملاحظه‌ای بهره برده است؛ آن هم به دلیل رشد ساخت و ساز و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی. با این حال، افزایش نرخ بهره جهانی همراه با بدهی‌های ترکیه بیش از میزان بدهی‌های امریکا و کاهش ارزش لیر ترکیه باعث می‌شود هزینه‌های بیشتری بر اقتصاد ترکیه تحمیل شود. به گفته “آرون اشتاین” یکی از اعضای ارشد شورای اتلانتیک، انتصاب داماد اردوغان به عنوان وزیر اقتصاد آن کشور پیام اشتباهی از سوی او بود. همچنین او این پیام را به بازار داد که در قبال فروپاشی ارزش لیر نرخ بهره را افزایش نخواهد داد.

۲-واکنش اقتصاد جهانی چگونه است؟

تعرفه‌های سنگین وضع شده از سوی امریکا و کاهش ارزش لیر، سرمایه گذاران در بازارهای نوظهور در دیگر کشورهای جهان از جمله آرژانتین و افریقای جنوبی را نیز نگران کرده است؛ کشورهایی که افزایش هزینه قرض‌های خود و بدهی‌های‌شان مشابه با نمونه ترکیه را می‌بینند و نگران هستند. ارزش روپیه هند در برابر دلار کاهش یافته و کشورهای دیگر نیز نگران وضعیت ارزهای خود هستند. واقعیت آن است که امروز با تصمیمات امریکا خطر گسترش چالش‌های مالی به دیگر بازارهای نوظهور و بانک‌های اروپایی نیز وجود دارد. این موضوع می تواند به اقتصاد امریکا و جایگاه جهانی آن کشور نیز آسیب برساند؛ چرا که متحدان امریکا را نسبت به آن کشور بی اعتماد می کند. بحران کنونی برای ترکیه که سال‌ها متحد غرب بوده، ممکن است متحدان سنتی دیگر امریکا را نیز تشویق کند که به دنبال یافتن شریکی قابل اعتماد دیگری در تجارت باشند و به کشورهایی چون چین و روسیه برای خروج از کارزار فشار اقتصادی امریکا روی آورند.

۳-چه تهدیدی از سوی واشنگتن وجود دارد؟

برخی از تحلیلگران باور دارند که رویکرد تهاجمی ترامپ در قبال ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو نتیجه معکوس خواهد داشت. امریکا پایگاه هوایی اینجرلیک را در جنوب ترکیه دارد که که برای مقابله با تهدیدات متوجه از جانب داعش در عراق و سوریه برای امریکا حیاتی بود و همچنین برای ذخیره کردن بمب‌های اتمی بی ۶۱ که به عنوان یک سلاح بازدارنده هسته‌ای در اروپا عمل می‌کرد. ارتش ترکیه و نیروهای مورد حمایت آن در گروه موسوم به ارتش آزاد سوریه اکنون در حال انجام عملیات در شمال شرقی سوریه در نزدیکی استان ادلب بوده‌اند. پنتاگون اخیرا اعلام کرد که امریکا و ترکیه به زودی گشت‌های مشترکی را در شمال سوریه در نزدیکی منبج آغاز خواهند کرد. تنش‌های اخیر اما می‌تواند باعث لغو این همکاری‌های مشترک نظامی شود. فراتر از سوریه، موقعیت جغرافیایی ترکیه در جنوب ناتو امر منحصر فردی را برای فشار بر روسیه به ارمغان می آورد. واقعیت آن است که موقعیت ترکیه برای امریکا منحصر بفرد و ارزشمند است. تصمیم ترامپ برای خودداری از انتقال ۱۰۰ فروند جنگنده اف-۳۵ به ترکیه، ضربه دیگری به آنکارا است و می‌تواند مسائل مربوط به اوضاع منطقه‌ای را نیز پیچیده‌تر سازد.

۴-استراتژی ترکیه چیست؟

در سال‌های اخیر، ترکیه به سوی رقبای استراتژیک امریکا از جمله ایران و روسیه نزدیک‌تر شده است. این کشور با هر دوکشور در زمینه استراتژی در سوریه همکاری کرده و سیستم موشکی اس -۴۰۰ را از مسکو خریداری کرده است. اردوغان رییس جمهوری ترکیه در یادداشتی در روز جمعه در روزنامه “نیویورک تایمز” هشدار داد در صورتی که امریکا نگرانی‌های ترکیه را درک نکند ممکن است ترکیه به دنبال یافتن دوستان و متحدان تازه‌ای باشد. با این حال، برخی از ناظران این تهدید اردوغان را یک بلوف می‌دانند و تلاشی برای قرار دادن ابرقدرت‌ها در مقابل یکدیگر و امتیاز گرفتن از آنان. با این حال، برخی دیگر معتقدند که آنکارا در عمل وارد درگیری با غرب خواهد شد. “ایکان اردمیر” یکی از اعضای سابق پارلمان ترکیه که اکنون با بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها همکاری می‌کند می‌گوید که تنش و منازعه میان ترکیه و امریگا عمیق‌تر از صرف زندانی‌شدن کشیش امریکایی است. او می‌افزاید:”ترکیه مدت‌ها است که از اتحاد ترنس اتلانتیک و کشورهای غربی دور شده و به روسیه و ایران نزدیک شده است”. اردمیر معتقد است که بیش از گذشته از امریکا و اتحادیه اروپا دور خواهد شد و قدرت خود را در داخل ترکیه تحکیم خواهد کرد.

۵-آیا اردوغان و ترامپ می‌توانند سیاست‌شان را پیش ببرند؟

در این بحران دو رهبر سیاسی با غرور و خودشیفتگی زیادی رفتار می‌کنند و حتی تلاش می کنند تا آتش عداوت را شعله‌ورتر سازند. ترامپ به دنبال بهره برداری از مشکلات اقتصادی ترکیه برای آزاد کردن کشیش زندانی امریکایی است که متهم به کمک به مخالفان اردوغان در تلاش برای کودتای ۲۰۱۶ میلادی شده است. کاخ سفید ادعا می‌کند که برونسون قربانی کارزار سیاسی غیرمنصفانه و غیرعادلانه‌ای شده است. گفته شده که ماه گذشته ترامپ با اردوغان موافقت کرد که برونسون آزاد شود و در مقابل اسرائیل یک زن ترک که متهم به تامین مالی برای حماس شده بود را آزاد کند. گفته شده که “ابرو اوزاکان” در تاریخ ۱۶ جولای ازاد شد. با این حال، برونسون در بازداشت خانگی باقی مانده است. در تاریخ ۸ آگوست، مذاکرات میان مقام‌های آمریکایی و ترک در واشنگتن پس از آن که هیئت ترکی خواستار معافیت برای یک بانک ترکیه ای مورد تحریم قرار گرفته شده بود، متوقف شد. دو روز بعد ترامپ با انتشار توئیتی دو برابر شدن تعرفه الومینیوم و فولاد را برای ترکیه اعلام کرد و نوشت که ارزش لیر به سرعت در برابر دلار بسیار قوی ما (امریکایی‌ها) در حال کاهش است.

آفتاب نیوز

برچسب های :

#اقتصاد ترکیه